[English Club HEC] LÀM CHỦ KĨ NĂNG LISTENING - TỪ 0 - 9.0
Tác giả: Vi Đức Giang
Join English Club HEC để đọc thêm kinh nghiệm hữu ích như thế này nha ;)
Mình sẽ chia sẻ cụ thể hành trình từ 0 đến 9.0 IELTS listening của mình, cả lúc bắt đầu học và lúc ôn thi IELTS nhé.
Kĩ năng listening và reading là 2 kĩ năng mọi người có thể hoàn toàn tự học, và thực sự là nên tự học chứ chả có thầy cô nào hay ai đó giúp mình khá lên nhanh 2 kĩ năng này trong thời gian ngắn. Mặc dù mình cũng sẽ học được các “tips” để đi thi đạt điểm cao hơn, tuy nhiên muốn điểm cao thì 2 kĩ năng này thì mọi người vẫn phải học thật chất và kiên trì thôi 😊
Nhắc lại background của mình 5 năm trước (năm thứ 2 đại học Y) là "con số 0 gần tròn trĩnh” và với kỹ năng nghe thì là “tròn trĩnh thật sự”, đơn giản tại vì trước đó khi còn là học sinh thì mình chả nghe tí gì Tiếng anh cả 😊, trên lớp thì có học mỗi ngữ pháp và từ vựng và học trước thì quên sau, điểm trung bình Tiếng anh thì gần đội sổ ^^. Mình quen nhiều bạn và cũng biết nhiều người, họ cũng đạt 9.0 listening và cảm giác họ giật con điểm đó đơn giản lắm, hỏi ra thì mới biết là họ nghe Tiếng anh từ bé, học trong môi trường Tiếng anh… đa số là có tiếp xúc với môi trường Tiếng anh trên dưới 10 năm. Vậy con số 5 năm của mình, thoạt nhìn tưởng dài nhưng cũng không dài lắm nhỉ 😊. Cho nên các bạn có khởi đầu muộn như mình, (lên đại học hoặc đã đi làm) và cũng không may mắn ở trong môi trường Tiếng anh, thì cũng đừng nản nhé.
Bài viết khá là dài, gồm 2 phần, cho người mới bắt đầu và cho người ôn luyện IELTS nên bạn nào đã có nền nghe tốt rồi có thể lướt xuống dưới nhé. Mình học cũng kinh qua rất nhiều nguồn rồi nhưng đúc rút lại share cho các bạn những nguồn phù hợp nhất thôi để mọi người dễ học, dễ theo và tránh bị loạn.
1/ CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU:
Mình học EFFORTLESS ENGLISH của AJ Hoge và Xem series EXTRA (30 tập). Mình cá với các bạn rằng nếu bạn nào không bắt đầu từ đầu như mình thì khéo không biết 2 thứ này đâu.
Với EFFORTLESS ENGLISH:
Với bộ Effortless English thì free miễn phí trên mạng rất nhiều, bạn có thể down trực tiếp tại đây. Bộ đó có 5 phần tất cả, tuy nhiên theo kinh nghiệm thực tế của mình thì mình thì học bộ Original English (level 1,2,3) và Flow English thôi, các bộ còn lại khá khó cho người mới bắt đầu.
https://sachhoc.com/effortless-english-full-ebook-6-dvd-download
VỀ PHƯƠNG PHÁP: trên Internet có rất nhiều thông tin về cách học cho bộ này. Tuy nhiên với kinh nghiệm bản thân thì mình học như sau:
Một lesson (Ví dụ A kiss) trong bộ Original English (level 1,2,3) sẽ có các phần:
- A Text Article (file PDF): Đọc bài text, không cần phải nghiên cứu. Đừng cố gắng nhớ nó, chỉ đọc một vài lần mỗi ngày và xem lại từ mới. Dùng từ điển tra những từ khó.
- Audio Article (MP3): Chỉ nghe và thư giãn, nghe 1 vài lần mỗi ngày cho đến khi hiểu 100% ngay lập tức và tự động.
- Vocabulary Lesson (file MP3): Chỉ nghe, đừng cố gắng nhớ từ.
- Mini-Story (file MP3): Đây là phần quan trọng nhất. Lần thứ nhất chỉ nghe. Sau đó nghe và ngừng sau mỗi câu hỏi. Trả lời các câu hỏi thật lớn bằng tiếng Anh, sau đó nghe lại. Đừng lo lắng nếu bạn không hiểu gì. Đừng lo lắng về các lỗi.
- Point Of View Mini-Stories
+ Commentaries: Thường mình sẽ bỏ qua phần này. Bạn nào có thời gian thì nghe cũng được ^^
LƯU Ý:
+ Trong lúc nghe Audio và Mini-Story, các bạn hãy cố gắng NHẠI LẠI chính xác (cả về âm, stress lẫn ngữ điệu) của người nói. Đây chính là một trong những cách luyện SHADOWING mình đã áp dụng để luyện phát âm và kĩ năng speaking. Nếu có cơ hội, mình sẽ chia sẻ kỹ hơn.
+ Bộ flow English chỉ có 3 phần: Text, Audio Article và Mini-story, vẫn học giống như ở trên
+ Với những bạn bận rộn như mình, không nhất thiết các bạn phải dành 30 phút – 1 tiếng để tập trung nghe mà hoàn toàn có thể NGHE THỤ ĐỘNG (tức là mình sẽ kết hợp bật Audio luyện nghe
+ SHADOWING trong lúc làm việc khác, ví dụ nấu cơm rửa bát giặt quần áo, đi bộ, đi vệ sinh… 😊, đó chính là cách mà mình làm hàng ngày, và hiện tại vẫn làm – tại nó đã trở thành thói quen.
Mình thích một thứ ở bộ EFFORTLESS là giọng đọc của ông AJ, người sáng lập ra phương pháp học này. Giọng đọc chuẩn Mỹ, rất rõ ràng, đầy năng lượng, và ổng giải thích cũng rất dễ hiểu, dễ nghe (đặc biệt là phần Mini -story, mình cá là các bạn nghe hiểu gần hết).
Với SERIES EXTRA:
Luyện nghe không mãi cũng chán, mình nghĩ xem ít phim sẽ có tính giải trí hơn nên ban đầu mình trọn bộ EXTRA. Series xoay quanh cuộc sống của Nick, Bridget, Hector và Annie. Hector là một người có vốn tiếng Anh rất “khiêm tốn” và khi chuyển từ Agentina đến Anh quốc sống, anh phải tìm những người bạn bản xứ thực thụ để cải thiện khả năng ngoại ngữ của mình.
Chính vì vậy, 3 người bạn cậu ta phải rất vất vả để dạy Hector học tiếng Anh. Ngôn ngữ phim đơn giản, các nhân vật nói khá chậm và nhiều tình huống giao tiếp đơn giản được biên soạn kỹ càng nên rất thích hợp với những người mới bắt đầu học.
Lúc sau khi bắt đầu học Tiếng Pháp thì mình phát hiện ra EXTRA còn có các phiên bản Tiếng Pháp, Đức, Tây Ban Nha… với nội dung y hệt cho các bạn bắt đầu học cơ 😊 Thế mới hay chứ 😊
VỀ PHƯƠNG PHÁP: mình bắt đầu xem bằng song ngữ Anh Việt trước, lúc mới đầu nghe Tiếng anh không hiểu gì. Sau khi mình đã hiểu nội dung và đã quen mặt chữ, mình mới chọn xem phụ đề Tiếng anh, từ nào không biết mình dùng từ điển tra, và sau đó tắt hoặc che phụ đề xem nghe hiểu được bao nhiêu. Lúc ban đầu một tập thì mình xem đâu đó khoảng 5-6 lần 😊, sau đó đến những tập gần cuối thì chỉ cần xem 2-3 lần thôi là nghe được rồi.
Cả phụ đề Anh – Việt
https://www.youtube.com/watch?v=Yft-iOeeMMA&list=PLznElfIwNS2rvadiqdhMmvoiKhFC4MFKB&ab_channel=KhoaHoNgoc
Phụ đề Anh:
https://www.youtube.com/watch?v=k89GF-i_Eyg&list=PLdYSWqTrWP2jyqWIdjsATbrb11uN_BMrF&ab_channel=ChristopherBritt
App Podcasts:
Ngoài ra mọi người có thể down app LearnEnglish Podcasts về nhé. Mình thấy nguồn này khó hơn một chút tuy nhiên người mới bắt đầu vẫn có thể nghe hiểu được, và rất thích hợp cho việc nghe thụ động.
Giờ là đến phần mình muốn share nhất: XEM PHIM HỌC TIẾNG ANH:
Mình là FAN CUỒNG của các series Truyền hình Mỹ. Series đầu tiên mình xem là “Friends”, và nói thật là mình xem đi xem lại không chán😊, có những episode mình xem đến 7-8 lần. Sau đó mình xem “How I met your mother” và hiện tại đang xem là “The big bang theory”. Mặc dù 9.0 listening nhưng xem vẫn phải tra từ điển xem nhân vật Sheldon nói gì ( tại toàn dùng từ formal độc lạ 😉, kiểu have sex mà bố toàn nói have coitus, cười i*** =))
Mình thấy series truyền hình Mỹ phản ánh khá chân thực đời sống và văn hóa người Mỹ, tình bạn và tình yêu của họ rất phóng khoáng và thoải mái, cởi mở. Các bạn mà có open mindset (như mình ^^) thì sẽ dễ đón nhận hơn và xem thấy hay hơn.
Một điều mình phục ở các series mình xem là các nhân vật diễn quá đỉnh, diễn mà như không diễn (do mình xem phỏng vấn các nhân vật ở ngoài đời thì chả khác quái gì lúc họ diễn cả), đúng là đỉnh cao điện ảnh. Thảo nào mỗi series vài trăm tập mà xem không bị chán. Mình xem và hiểu được các tình huống gây cười của họ thì thấy quá tinh tế, mặc dù xem lại vài lần vẫn thấy buồn cười =))) Sau khi cuồng phim Mỹ thì mình thấy hài Việt như hâm ấy, chắc gu mình thay đổi ^^.
Lúc bắt đầu xem (sau khi đã cày xong Extra) thì mình đúng là choáng toàn tập, họ nói cực nhanh, và mình chả hiểu họ cười gì, vô duyên vãi 😊 Thế nên mình lại áp dụng phương pháp khi xem Extra, kiên trì với từng Episode một. Mình nhớ những tập đầu có khi phải xem đi xem lại gần 5-6 lần mới hiểu được 50-60%, mà còn phải vừa xem vừa đọc sub Eng, chứ không tự nghe không sub được. Cũng nhiều lần mình nản chứ, định bỏ, và có lần bỏ thật (vì áp lực bài vở và ôn thi) mà không hiểu sao sau đó lại tiếp tục. Đúng là nếu không có những phút ban đầu như vậy thì không có mình ngày hôm nay 😊.
Trang web mình hay xem, phim có cả phụ đề Anh- Việt luôn và kho phim rất phong phú, hoạt hình, bom tấn có hết:
https://phimlearning.com/tvshows/friends/sf_1668
Xem trên máy tính thì mọi người cần tải extension Ejoy về, còn trên điện thoại thì có phần mềm Ejoy, khá tiện.
Hiện tại thì mình luyện nghe hàng ngày bằng cách enjoy là chủ yếu thôi, cày phim “The big bang theory” và có theo dõi một số show trên youtube:
+ Về đồ ăn: The best ever food review show ( Kênh review ẩm thực khá nổi tiếng và đặc biệt đa số là toàn món Việt),
+ Về công nghệ ( bản thân mình cực thích công nghệ smartphone): Mrwhosetheboss, Marques Brownlee, Unbox Therapy...
+ Về giải thích những hiện tượng và giả tưởng: Riddle, What if…
+ Những bài học về cuộc sống: Ted talk & The school of life..
+ Các kênh có yếu tố Việt Nam mình rất thích: The IELTS Face-off và Talk Vietnam.
Còn một số nữa nhưng liệt kê thì nhiều quá nên mình chỉ kể vậy thôi. Khi trình nghe mọi người khá rồi thì mọi người hoàn toàn có thể tự chọn lĩnh vực mình yêu thích xong xem và luyện nghe thì sẽ không bao giờ chán 😊.
Cứ kiên trì, dành thời gian một chút là có thành quả nhé. Mình tin là với những bạn bắt đầu, kiên trì luyện nghe, sau 2- 3 tháng là thấy sự khác biệt rõ rệt rồi ^^
2/ HÀNH TRÌNH LUYỆN IELTS 😊
Mình biết đến IELTS lần đầu thì là khoảng gần 3 năm trước, và lúc ban đầu thì thử làm đề listening test 1 Cam 7 được 4.5 (nghe 2 lần) và 5.0 reading (làm trong 3 tiếng !!!), lý do thì có thể là do mình chưa quen format, nhưng mình nghĩ chính là do kỹ năng nghe, đọc mình chưa tốt). Sau đó thì mình cứ luyện đề, kết hợp với việc xem phim và xem youtube thư giãn thôi, rồi cũng dần dần thấy tiến bộ, lên 5-6 rồi cao nhất là 7 thôi (30-31 câu). Sau vài tháng thì mình phải gác lại IELTS (khoảng 1 năm) để tập trung ôn tập tốt nghiệp cho năm cuối cấp.
Sau đó ra trường vài tháng (khoảng tháng 10/ 2019) thì mình mới bắt đầu lại với IELTS thì test thử tụt xuống còn khoảng tầm 6.5 =(((. Mình học IELTS trong lúc đi làm full-time nên thời gian không có nhiều, chỉ tranh thủ được buổi tối và cuối tuần thôi. Mình thì cũng chỉ làm đề và review lại, đặc biệt chú ý đến lỗi sai và cố gắng lần sau không tái phạm :(( ( cố gắng thôi chứ không tránh được). Mình thấy nhiều bạn (và cả bản thân mình đã từng) chăm làm đề lắm nhưng không tiến bộ, hỏi ra thì các bạn chỉ làm đề check đáp án xong để đó, cũng không có luyện nghe từ nhiều nguồn khác. Thế nên mình nghĩ cứ dậm chân tại chỗ là cũng dễ hiểu (bản thân mình có đợt cứ dậm chân tại chỗ ở mức 7.0 listening: 30-32 câu mãi không bứt lên được).
Thế nên kinh nghiệm mình rút ra: Mỗi đề mình làm hãy dành thời gian review nó thật kĩ, nghe lại transcripts xem có từ nào mới không, phân tích tại sao lại sai và phải thật hiểu( đặc biệt các câu multiple choice), cần thiết thì nghe đi nghe lại và đọc transcript và chú ý bắt đúng keys từ file nghe để suy ra đáp án. Đề thi IELTS khá lắt léo và lừa lọc nhiều nên mình thấy phải nghe thật kĩ và thật hiểu mới làm được, và luyện đề một cách thông minh thì mình sẽ thấy sự tiến bộ.
Lần đầu trong năm 2020 mình thi Listening được 7.5 và lần sau được 9.0 thì mình phát hiện điều khác biệt chính là ở những câu Multiple choice đó. Hôm 9.0 thì mình nghe được hết (cả đáp án đúng và đáp án lừa) nên khá chắc chắn về đáp án mình chọn (cơ mà cũng k nghĩ được 9.0 😉, tại đề ở nhà mình làm trước lúc thi toàn tầm 35-36 câu thôi). Sau đó mình phát hiện ra, SỰ TẬP TRUNG cũng chính là một yếu tố quyết định. Ở nhà mình làm hay bị mất tập trung và buồn ngủ, cơ mà hôm đi thi thì tỉnh như sáo do trước hôm đó ngủ đủ =)). Các bạn trước hôm thi nhớ ngủ đủ nha (như mình là ngủ 7 tiếng).
Một điều tối quan trọng của listening nữa là kĩ năng ĐỌC HIỂU. Mình phải luyện đọc thật nhanh trong lúc chờ file nghe bật lên để nắm được KEY WORDS và SỰ KHÁC NHAU giữa các đáp án. Với Format mới của listening thì mình thấy thời gian chờ cho mình đọc ít đi một chút nên kĩ năng Đọc hiểu này các bạn càng phải làm tốt hơn cả. Mình thấy nên TUYỆT ĐỐI TRÁNH đọc đáp án khi file nghe bắt đầu chạy, lúc đó cần tập trung cao độ vào file nghe và lướt qua các đáp án rồi chọn. Nhiều bạn (cả mình đã từng), lúc file nghe chạy rồi vẫn chăm chăm đọc và kết quả là miss liên tọi từ câu này qua câu khác 😉).
Bản thân mình luyện tập phân bổ thời gian đọc câu hỏi như sau, cả lúc luyện đề và đi thi: Lúc chờ vào băng part 1 thì cố gắng đọc hết câu hỏi part 1 + đoạn đầu part 2. Khi xong part 1 chuẩn bị đến part 2 thì phải đọc sang mấy câu part 3 rồi. Còn hết part 2 thì mình dành cả time đọc part 3, đọc đi đọc lại, càng nhiều lần càng tốt. Hết part 3 mình mới đọc sang part 4 ( nếu bạn nào đọc nhanh có thể đọc vài câu part 4 đầu trước). Mình thấy với format cũ thì chỉ cần trong lúc hết part 2 chờ part 3 là mình đã đọc được gần hết part 4 rồi ☹. Cơ mà may hôm đó thi vẫn ổn ^^
Nguồn luyện đề của mình chính là từ bộ đề Cambridge huyền thoại, 2 lần mình thi thì thấy độ khó tương đương, đặc biệt là Cam 15. Ngoài ra mình còn làm đề Actual test trên https://ieltsonlinetests.com/, để luyện format thi trên máy, cơ mà mình thấy thi thật chả giống mấy. Bạn nào thi máy thì làm đề giấy xong gần đến ngày thi thì lên web của IDP có format cho mình test thử làm quen chút là ổn. Một số nguồn test khác mình thấy cũng tốt đó là : Official Cambridge Guide, Ielts test trainer, Ielts test plus… Mình thì không có nhiều thời gian nên làm mỗi vài test trong test plus và Cambridge Guide thôi ^^.Mình thấy điều quan trọng là: Chất lượng hơn số lượng, ít nhưng chất =)))
Có nên luyện theo phương pháp chép chính tả?
Bản thân mình không luyện nghe theo cách này, tại vì mình thấy khá tẻ nhạt. Với mình, kĩ năng nghe là để enjoy hơn là buộc bản thân mình vào khuôn khổ. Mình có thử chép chính tả và thấy khá mất thời gian và rất dễ nản, thế nên mình bỏ luôn. Mình chưa kiểm chứng và không chắc chép chính tả sẽ khiến cho mọi người tiến bộ nhanh kỹ năng nghe, nên có lẽ tùy người sẽ có những quan điểm khác nhau. Mình thấy có vẻ chép chính tả khiến mọi người học từ vựng nhanh hơn, tuy vậy để học nghe hiểu bắt nội dung thì mình thấy không hiệu quả lắm.
Có nên take notes?
Mình cũng không take note trong lúc thi ( tại mình thi máy tính) và cũng chả gạch keywords vào câu hỏi luôn, thay vào đó, mình tập trung cho việc đọc hiểu, nắm bắt điểm chính của câu hỏi và nghe hiểu.
Đó là quá trình học từ 0- 9.0 listening của mình. Đọc được đến đây là các bạn khá kiên trì rồi đó ^^. Mặc dù khá là dài nhưng đó là quá trình 5 năm cũng như là đó là chia sẻ đầy tâm huyết của mình. Mong là các bạn có thể tìm được cho mình một thứ gì có giá trị trong bài post này và Tiếng anh của các bạn sẽ ngày một khá lên.
❤ Like page, tag và share cho bạn bè cả nhà nhé ❤
#HannahEd #duhoc #hocbong #sanhocbong #scholarshipforVietnamesestudents
