TẠI SAO THẤY CHẾT KHÔNG CỨU? Điểm lạ kỳ xã hội, đặc biệt tại Nhật Bản
Vụ việc 1 bạn nam người Việt bị đánh đập và chết đuối ngay giữa chỗ đông người và không có ai cứu gần đây đang gây chấn động giới du học sinh Nhật Bản. Việc uống rượu đến mất kiểm soát, ẩu đả gây thương tích hoặc chết người không phải việc kỳ lạ, nhưng cái "lạ" ở đây là có nhiều người xung quanh nhưng thấy chết mà không cứu.
Trước vụ việc này vài tuần có sự việc khác ở Nhật là 1 phụ nữ mải nhìn điện thoại, không để ý là mình đang đứng ngay chỗ ray tàu và bị tàu cán, mất 1 cách thương tâm trước mắt rất nhiều người. Câu chuyện ở đây có điểm chung là, rõ ràng những người xunh quanh có thể làm gì đó để giúp đỡ nhưng không ai làm gì cả.
Đây được gọi là hiệu ứng tâm lý người ngoài cuộc hay hiệu ứng bàng quan là hiện tượng tâm lý xã hội, hiện tượng này chỉ về một tình huống khẩn cấp mà trong đó những người có mặt không giúp đỡ nạn nhân.
Càng có nhiều người chứng kiến, thì một cá nhân chứng kiến lại càng ít xem vụ tai nạn là một vấn đề nghiêm trọng và ít nhận trách nhiệm để hành động hơn.
(theo wiki https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Hiệu_ứng_bàng_quan)
Khi đọc tin về em ở Namba tim mình thắt lại, dù không máu mủ ruột thịt nhưng mình hiểu tình cảnh của người con xa quê, nỗi lòng cha mẹ ngóng chờ. Tin mình đi, người đi rồi không đau đớn bằng người ở lại, người đau khổ nhất bây giờ là cha mẹ em ý.
Mình đã nói với bạn cùng nhà "anh ơi em không biết bơi nhưng nếu em ở đó em sẽ nhảy xuống cứu, hay bảo em quỳ lạy van xin cho bạn kia được sống em cũng quỳ" vì mạng người là quan trọng nhất.
Bạn bè xung quanh và người nhà mình hỏi mình rất nhiều câu hỏi tại sao " tại sao không ai làm gì", "tại sao người Nhật vô tâm thế"...
Nếu so sánh với người Việt Nam luôn luôn nhiệt tình thì quả thực người Nhật có phần "vô tâm" hơn. Nhưng cái vô tâm của họ là do họ không biết phải làm gì và kết quả không làm gì cả, thêm nữa họ được dạy 1 điều là "không làm phiền người khác", thậm chí hình thành "nỗi sợ làm phiền".
Ví dụ ngay chính bản thân mình 2 ngày trước ở ga tàu có một chị bị ngã khi đi cầu thang, mình định ra đỡ nhưng bạn đi cùng kéo lại bảo đừng làm gì cả nếu họ không gọi giúp đỡ. Không phải vì cô bạn mình thiếu tử tế mà họ sợ khi người ta không cần giúp mà mình lại giúp sẽ làm phiền, khiến chị ý ngại và xấu hổ hơn. Một câu chuyện nữa, thời đại học mình đi làm ở quán ăn người Nhật và phải dọn dẹp quán tới khuya mới về, ông chủ quán dặn " đi về mà gặp cướp hay biến thái đừng hét lên cướp cướp, hãy hét lên cháy nhà!!!" Vì chỉ khi cháy nhà mọi người sợ cháy lây sang nhà họ mới có người ra giúp.
Quay trở lại câu chuyện của bạn nam ở Namba thì mình không phải người chứng kiến, không phải người trong cuộc, nên mình sẽ không đào sâu vào chuyện này.
Mình chỉ muốn nói với các bạn đang có ý định đi du học hay tu nghiệp tại Nhật là NHẬT BẢN KHÔNG MÀU SAKURA NHƯ BẠN NGHĨ. Nhật hay ở đâu cũng vậy, các bạn từ quê lên thành phố 1 thân 1 mình đi học đi làm vất vả thế nào thì sang Nhật - một đất nước khác, ngôn ngữ khác, văn hoá khác còn vất vả hơn trăm nghìn lần. Nếu bạn thích Nhật vì mê phim Nhật, yêu Anime Nhật, văn hoá Nhật thì mình khuyên đi DU LỊCH ĐỪNG ĐI DU HỌC. Còn nếu bạn đủ bản lĩnh, chấp nhận mọi thử thách,giữ được cái đầu lạnh, xác định chấp nhận chịu khổ hơn giới hạn của bản thân thì hẵng nghĩ tới chuyện đi nước ngoài sinh sống học tập và làm việc.
Lời khuyên cho các bạn gặp nạn: khi cầu cứu đừng hô cứu tôi với, hãy tìm 1 ai đó xung quanh nhìn có vẻ tin cậy và gọi đích danh họ (vd anh mặc áo xanh ơi, chị đội mũ đỏ ơi cứu em). Khi làm như vậy người được gọi họ sẽ nhận thức là chúng ta cần sự trợ giúp và sẽ tăng cơ hội được cứu.
Ảnh ông chủ quán mình từng làm, ông là một trong những người Nhật bảo vệ và chăm sóc mình trong suốt quãng thời gian đại học. Một tấm ảnh lúc ông đang cười tươi mong là giúp cho bài viết nhẹ nhàng hơn phần nào
-----
Ý kiến cá nhân của Lạc
Mình suốt 5 năm sống ở Nhật là người thường xuyên nhận được sự giúp đỡ, quan tâm từ những người Nhật. Nó là những câu chuyện rất dễ thương khiến mình yêu đất nước này. Và đặc điểm chung là nếu mở lời hỏi, nhờ chỉ đường hay đại loại thì người ta sẽ rất nhiệt tình. Vấn đề ở đây họ sẽ có suy nghĩ không phải chuyện của mình nếu không hỏi đích danh ai, nên mỗi đất nước mỗi văn hoá khác nhau, mỗi vùng lại có văn hoá khác nhau nốt. Thường những vấn đề người ngất, xô sát thì cách nhanh nhất là nhờ đến cảnh sát giải quyết.
Với cá nhân mình, chả có xã hội nào, văn hoá nào xấu cả, xã hội nào cũng có góc khuất, cộng đồng nào cũng có người tốt kẻ xấu, nhưng người tốt chắc chắn luôn nhiều hơn số lượng kẻ xấu. Nên đừng vì một số vấn đề hay cá nhân mà dè bỉu, nói xấu hay coi thường cả một nền văn hoá, một đất nước. Nó buồn cười lắm.
