#พรสวรรค์หรือพรแสวง (nature or nurture)
(free will, goal-directed persistence, mindset, focus and Grit)
.
ทำไมคนบางคนถึงเก่งไปซะทุกอย่าง?
ทำไมเด็กคนนั้น(ที่ไม่ใช่ลูกของเรา)เก่งจัง ทำอะไรก็ดีไปหมด?
ทำไมคนบางคนเรียนรู้ได้รวดเร็ว?
.
ความแตกต่าง ของความสามารถของมนุษย์ มาจากไหน?
เป็นสิ่งที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด (talent)
เหมือนพร จาก สวรรค์ ก็ไม่ปาน
ถ้าไม่มี พรสวรรค์ ล่ะ
ลูกเราจะฝึกให้ทัดเทียมเด็กคนอื่นได้มั้ย?
.
ไม่นานมานี้ หมอเจอคำตอบเรื่องนี้ในหนังสือเรื่อง
PEAK: secrets from the new science of expertise
โดย Anders Ericsson
ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยา ที่ทุ่มเทศึกษาเรื่องความสำเร็จของมนุษย์
เมื่อมารวมกับหนังสือเล่มอื่นๆที่เคยอ่าน
ก็พบว่า พูดเรื่องเดียวกัน แต่มองในมุมต่างกัน
.
ใจความสำคัญในหนังสือเรื่อง PEAK
#ฟันธง ให้เรารู้ว่า
การฝึกฝน #เหนือกว่า ความสามารถที่ติดตัวมาแต่กำเนิด
.
แล้วพรสวรรค์ ไม่มีประโยชน์เลยหรือ
คำตอบคือ #มีแน่นอน
เด็กที่มีพรสวรรค์ด้านนั้นๆ
คือเด็กที่สามารถเรียนรู้ได้รวดเร็ว
การฝึกฝนเรียนรู้ของมนุษย์ไม่ว่าเรื่องใดก็ตาม
ในช่วงแรก (phase 1) จะมีกลุ่มคนที่เรียกว่า top performer
กลุ่มนี้ คือ กลุ่มที่คนทั่วไปเรียกว่า มีพรสวรรค์
ความได้เปรียบ คือ #เรียนรู้ได้รวดเร็วในช่วงแรก
แต่เมื่อสิ้นสุด phase I เมื่อมีพื้นฐานเท่าๆกัน
เช่น เล่นกีตาร์คอร์ดพื้นฐานได้เท่ากัน
มี basic ของกีฬานั้นๆเท่ากัน
สิ่งที่เพิ่มความสามารถของทักษะนั้นๆ
จนกลายเป็นผู้เชี่ยวชาญในเรื่องนั้นๆ
คือ #การฝึกฝนอย่างมีเป้าหมาย
.
ดังนั้น
เด็กที่มีพรสวรรค์ ช่วยเค้าได้เพียงแค่ช่วงแรก
แต่เด็กที่จะสามารถไปถึงเป้าหมายที่ตัวเองฝัน
หมอสรุปตามความเข้าใจของตัวเองจากที่อ่านหนังสือหลายๆเล่ม
คนที่ประสบความสำเร็จตามเป้าหมาย จะต้องมีคุณสมบัติ
1.เจตน์จำนง ที่จะทำสิ่งนั้นด้วยตัวเอง (ความอยาก+ความชอบ = เจตจำนง)
คนเป็นพ่อแม่ จะส่งเสริมจุดนี้ได้ ด้วยการเปิดโอกาสให้ลูกได้ลองทำสิ่งต่างๆ
เพื่อค้นหา สิ่งที่เค้ามี #ความรู้สึกอยากทำ ด้วยตัวเอง
2. มีเป้าหมายที่ชัดเจน รู้จักวางเป้าหมายย่อยๆ เพื่อไปให้ถึงเป้าหมายใหญ่
พ่อแม่มีหน้าที่ เป็นโค้ช คอยให้คำปรึกษา อยู่เคียงข้าง ช่วยวางแผน แต่ไม่ต้องลงสนามไปเล่นแทน
.
♥ ในระหว่างที่กำลังเดินไปสู่เป้าหมาย จะต้องผ่านความผิดพลาด ล้มเหลว
เด็กที่จะประคองตัวเองไปให้ถึง แม้จะล้มกี่ครั้ง
ต้องเชื่อว่า ตัวเองพัฒนาได้ (growth mindset)
มองความผิดพลาด ว่าเป็นโอกาสในการพัฒนา มิใช่ ความล้มเหลว
และต้องทรหด ไม่ย่อท้อ (Grit) ล้มได้ ก็ลุกได้ โดยที่ยัง focus เป้าหมาย
.
เด็กที่มี พรสวรรค์ ถ้ามี พรแสวง ร่วมด้วย เค้าก็จะก้าวขึ้นสู่ความเป็นเลิศของด้านนั้นๆ (PEAK)
เด็กที่มี พรสวรรค์ แต่ถ้าถูกเลี้ยงดู ให้ไม่มีพรแสวง
ไม่อดทน ไม่ฝึกฝน ไม่มีความอยาก ก็ยากจะสำเร็จ
ในทางตรงกันข้าม เด็กที่พรสวรรค์น้อยกว่า แต่มีพรแสวง ก็มีโอกาสประสบความสำเร็จได้เช่นกัน
.
ในยุคของ #ข้อมูล ที่เรามองความสำเร็จของคนอื่น
ดูเป็นเรื่องง่ายๆ
หมออยากยกคำพูดของ ไมเคิล แองเจโล ผู้ที่ถูกเรียกว่าอัจฉริยะ เป็นคนกล่าวไว้ว่า
.
“#ถ้าคุณรู้ว่าเค้าพยายามมากแค่ไหน
#คุณจะไม่เรียกใครว่าอัจฉริยะ”
.
หมอแพม
