7 ปัจจัยความสำเร็จของแชมป์โอลิมปิกคนล่าสุด
---
วันก่อนสัมภาษณ์ 'เทนนิส' พาณิภัค วงศ์พัฒนกิจ ได้เรียนรู้องค์ประกอบความสำเร็จหลายอย่างจากแชมป์เหรียญทองคนล่าสุดของไทย ขอสรุปมาแบ่งปันกันครับ
1. สติ:
นอกจากเท้าซึ่งเป็นอาวุธหลัก มีอาวุธลับที่มองไม่เห็นแต่สำคัญอีกอย่างนั่นคือ 'สติ' สิ่งนี้ถูกนำมาใช้ตลอดทั้งสเกลใหญ่และเล็ก
สเกลใหญ่คือ เมื่อแพ้คู่แข่งแล้วเสียใจผิดหวัง (บางครั้งถึงขั้นอยากเลิกเล่น เช่นตอนริโอฯ 2016) แต่สตินี่เองที่ทำให้เห็นความรวนเรของจิตใจ เห็นความเสียใจ เสียดาย ความผิดพลาดในอดีตที่แว้บเข้ามา จึงสามารถดึงตัวเองกลับมาอยู่ 'ที่นี่ ตอนนี้' เพื่อก้าวต่อไปข้างหน้าได้โดยไม่ถูกความเจ็บช้ำในอดีตหน่วงไว้
สเกลเล็กคือ ในการแข่งขัน วินาทีต่อวินาที เวลามีไม่มาก ถ้ามัวแต่ไปเสียดายแต้มที่เสียไปหรือคิดหวนถึงจังหวะที่ผิดพลาดก็มีโอกาสเสียสมาธิ เมื่อเห็นความคิดแว้บเข้ามา ในชั่ววินาทีต้องดึงสติกลับมาอยู่กับคู่ต่อสู้ตรงหน้าและแต้มต่อไป ไม่ใช่แต้มที่เสียไป
เทนนิสใช้เวลา 'ฝึกสติ' วันละหนึ่งชั่วโมง โดยโฟกัสกับหนึ่งสิ่ง เมื่อเห็นความคิดแว้บเข้ามาก็รู้ทัน รู้ว่ามันเกิดขึ้น แล้วกลับไปอยู่กับสิ่งที๋โฟกัสอีกครั้ง การฝึกแบบนี้ซ้ำๆ ทำให้ไวต่อความคิดแทรกซ้อนเร็วขึ้น กลับมาอยู่กับปัจจุบันได้เร็วขึ้น ฟังแล้วผมคิดว่านอกจากฝึกกายแล้ว เทควันโดน่าจะวัดกันที่จิตใจว่าใครจะเซน้อยกว่ากัน เพราะถูกเตะหนึ่งครั้ง ถ้าใจไม่แกร่งจะเซยาวเลย
🔸️🔸️🔸️
2. วางอดีต:
เทนนิสตอบว่า การเป็นอันดับหนึ่งของโลกไม่ได้มีผลอะไร ทั้งผลทางบวกและลบ เธอไม่เคยประมาทคู่แข่ง และไม่เคยแบกอันดับในอดีตเข้าสนาม บอกตัวเองเสมอว่า ทุกคนมีสองแขน สองขา มีโค้ช มีความมุ่งมั่น ฝึกซ้อมมาหนักไม่แพ้กัน ทุกคนมีโอกาสชนะและแพ้เท่าๆ กัน หากแบกความเก่งกาจของตัวเองไว้ก็เตะไม่ออก หากกังวลจะเสียแชมป์ก็เล่นไม่ได้ ทุกการแข่งขันสำคัญเท่ากัน มีแค่คู่ต่อสู้ตรงหน้า ทำให้ดีที่สุด ทุกเกมคือเกมใหม่
🔸️🔸️🔸️
3. มีเป้าหมาย แต่วางลงขณะลงมือทำ:
แน่นอนว่าเหรียญทองโอลิมปิกคือความฝันสูงสุด แต่เทนนิสบอกว่าเมื่ออยู่ในสนามแล้วต้องไม่คิดว่านี่คือโอลิมปิก นี่คือนัดชิง ต้องตัดความคิดที่จะทำให้เสียสมาธิทิ้งไป ใส่ใจกับการแข่งขันตรงหน้า การตั้งเป้าหมายใหญ่ทำให้มีเรี่ยวตอนฝึกซ้อม ตอบตัวเองได้ว่าทำไปทำไม แต่พอถึงตอนแข่ง มันคือวินาทีตรงหน้าเท่านั้น ไม่วอกแวก--บางทีเพื่อไปถึงฝันก็ต้องวางฝันลงขณะลงมือทำ
🔸️🔸️🔸️
4. ฝึกฝน ฝึกฝืน:
อาจารย์เอเชีย-สรยุทธ รัตนพจนารถ เคยพูดถึงสองคำนี้ว่าเป็นคีย์เวิร์ดสำคัญของการเรียนรู้ เทนนิสพูดถึงเรื่องของการฝืนชอบความตัวเองในเรื่องการกิน เพราะเธอชอบกินขนมและอาหารมันๆ มาก แต่เพื่อร่างกายที่พร้อมที่สุดสำหรับการแข่งขัน เธอต้องฝืนไม่กินของโปรดเหล่านั้นครั้งแล้วครั้งเล่า ต่อสู้กับตัวเองทุกคืน นอกจากนั้นก็ยังต้องฝึกซ้อมอย่างหนักทุกวัน โดยเฉพาะช่วงเวลาที่ไม่แน่ใจว่าโอลิมปิกจะถูกเลื่อนไปอีกนานแค่ไหนจากโควิด แต่หัวใจจะเต้นช้าลงไม่ได้ ต้องฝึกใจให้ฟิตอยู่เสมอ--ความสำเร็จจึงไม่ได้เกิดจากการทำอะไรเท่านั้น แต่ขึ้นอยู่กับเราฝืนไม่ทำอะไรได้มากน้อยแค่ไหนด้วย
🔸️🔸️🔸️
5. ผู้รับฟัง:
ในแคมป์เก็บตัวจะมีนักจิตวิทยาให้คำปรึกษานักกีฬา แต่ละคนอยู่กันมายาวนานจนสนิทและไว้ใจกันมาก สามารถบอกเล่าทุกเรื่องให้ฟังได้ เทนนิสพูดถึง 'พี่ปลา' ซึ่งเป็นเบื้องหลังสำคัญของความสำเร็จ จะคอยรับฟัง ปรับทุกข์ สร้างกำลังใจให้เธอ คนที่ทำหน้าที่นี้สำคัญมาก ในชีวิตทุกคนจำเป็นต้องมี 'พื้นที่ปลอดภัย' ที่สามารถบอกเล่าทุกอย่างได้ บ่นได้ทุกเรื่อง กล้าร้องไห้ กล้าอ่อนแอ กล้าแสดงความสิ้นหวัง เป็นตัวเองอย่างแท้จริง ผู้รับฟังที่ดีทำให้คนที่มุ่งมั่นและพยายามอย่างหนักได้ระบายความเครียดออกมา รู้สึกว่ามีคนเข้าใจ อยู่เคียงข้างเสมอ เมื่อระบายความทุกข์ออก เติมพลังกลับเข้าไป ก็พร้อมที่จะลุกขึ้นซ้อมและสู้ต่อไปอีกครั้ง--ในชีวิตถ้ามี 'ผู้รับฟัง' สักคนเราคงมีพลังพร้อมสู้อุปสรรคไปตลอดทาง
🔸️🔸️🔸️
6. "ทุกอย่างอยู่ที่เท้าเรา":
เป็นพี่ปลานี่เองที่บอกกับเทนนิสก่อนเดินทางไปแข่งโอลิมปิกที่โตเกียวว่า ให้มีสติอยู่เสมอ และอย่าลืมว่า "ทุกอย่างอยู่ที่เท้าเรา" ความหมายคือในวันแข่งอาจมีปัจจัยควบคุมไม่ได้นานาประการ คู่แข่งอาจเล่นดี หรือทำอะไรที่เราไม่ถูกใจ คนดูอาจส่งเสียงโห่ กรรมการตัดสินอย่างไร ฯลฯ แต่อย่าลืมว่ามีสิ่งหนึ่งที่เราควบคุมได้เสมอนั่นคือ 'เท้าของเรา' อย่าเสียสมาธิกับอย่างอื่น อยู่กับปัจจุบัน ใช้เท้าเราที่ฝึกซ้อมมาให้ดีที่สุด ทำให้ดีที่สุด อะไรจะเกิดก็ปล่อยให้มันเกิด แล้วเราจะไม่เสียใจ เพราะนั่นคือสิ่งที่เราควบคุมได้ และมันจะพาเราไปสู่ชัยชนะได้--นี่คือวิธีคิดที่ไม่โทษสิ่งอื่น และโฟกัสที่ตัวเอง ทำให้สุดฝีมือและฝีเท้า
🔸️🔸️🔸️
7. ไม่คิดถึงแต่ตัวเอง:
สิ่งที่ประทับใจที่สุดตอนสัมภาษณ์คือคำตอบท้ายๆ ของเทนนิส เมื่อผมถามว่า "เราต้องแลกอะไรตั้งหลายสิ่ง ทั้งความเหนื่อย ชีวิตได้เที่ยวเล่นในวัยรุ่น ต้องอยู่ห่างจากพ่อ อดกินของอร่อย ฯลฯ มันคุ้มไหมกับเหรียญทองโอลิมปิก" คำตอบของเธอน่าประทับใจ เธอตอบว่าสำหรับเธอมันคุ้มแน่นอน แต่ต้องไม่ลืมว่ามีนักกีฬาอีกมากที่ซ้อมเหนื่อยเท่ากันกับเธอ ทั้งนักกีฬาเทควันโดและกีฬาอื่นๆ ที่เป็นทีมชาติ เหนื่อยแบบใจจะขาดแน่นอนตอนซ้อม แต่ไม่ใช่ทุกคนที่ได้เหรียญทองโอลิมปิก อย่าลืมพวกเขา ฝากส่งกำลังใจให้พวกเขาด้วย และเทนนิสเองก็ขอเป็นกำลังใจให้เพื่อนๆ พี่ๆ นักกีฬาทุกคนด้วย
นี่คือสปิริตของแชมป์ที่งดงาม
🔸️🔸️🔸️
ยังมีอีกหลายปัจจัยสำคัญ เช่น แรงสนับสนุนจากครอบครัวที่เข้าใจ ความรักและไม่ยอมแพ้ของตัวเธอเอง โค้ชที่ทุ่มเทไม่แพ้นักกีฬา สมาคมเทควันโดที่ฟูมฟักสนับสนุน ฯลฯ แน่นอนว่าความสำเร็จของคนหนึ่งคนประกอบด้วยการจุนเจือจากคนจำนวนมาก
ตอนที่ได้พูดคุยด้วย ผมสัมผัสได้ถึงหัวใจที่เบาของเทนนิส และเชื่อว่าหัวใจที่มีคุณภาพเช่นนี้เกิดจากการฝึกฝน ฝึกฝืน ชนะแล้วแพ้ แพ้แล้วชนะ ล้มแล้วลุก ลุกแล้วล้ม นับครั้งไม่ถ้วน และแน่นอน มันเกิดขึ้นจากการดึงตัวเองกลับมาอยู่กับ 'ตรงนี้ ตอนนี้' เป็นพันๆ ครั้ง
ใจของนักสู้กลับกลายเป็นใจที่วางเป็น วางเร็ว มันจึงเบา ไม่แบกอดีต ไม่แบกอนาคต สดใหม่กับปัจจุบันอยู่เสมอ
และทุกครั้งที่อยู่กับปัจจุบัน นั่นคือ 'ความเป็นไปได้ใหม่'
ไม่ต้องสนว่าเราเคยชนะใครมา ไม่ต้องสนว่าใครคาดหวังในตัวเรา ไม่ต้องสนว่าคะแนนตามอยู่กี่คะแนน ไม่ต้องสนว่าเราพลาดอะไรไป
อยู่กับตรงนี้ ตอนนี้ และเริ่มใหม่อีกครั้ง
"ทุกอย่างอยู่ที่เท้าเรา"
---
ชมการสัมภาษณ์ฉบับเต็มที่น่าประทับใจได้ที่
https://www.youtube.com/watch?v=2TY-742xQw4
อยู่กับปัจจุบัน 在 TheAcademy . อยู่กับ “ปัจจุบัน” ให้ได้ยังไงดี . คนเราส่วนใหญ่มักจะ ... 的推薦與評價
อยู่กับ “ปัจจุบัน” ให้ได้ยังไงดี . คนเราส่วนใหญ่มักจะคิดถึงเรื่องอดีต ไม่ก็อนาคต ลองคิดดูซิว่าเร ... ... <看更多>