【比喻寫得像小學生?試試這三招】
這次分享的文章,是小編在中國作家葉偉民的公眾號上看到的。內容主要談得是「比喻如何不落俗套」。
他在文章裡舉了先舉了錢鍾書和張愛玲寫過的生動的比喻例句,並從中總結出寫出好比喻的三個步驟:做減法、欲似先遠、終於神似。
一起來看看這篇「比喻教學」吧。
-
比喻寫得像小學生?試試這三招 / 葉偉民
寫作中比喻用得多,寫好卻不易。先看看以下幾個句子:
驕陽似火,整個城市熱得像蒸籠。
天上的星星像孩子的眼睛。
月牙彎彎,像小船一樣掛在天邊。
老師像辛勤的園丁培育著祖國的花朵。
你可能無比熟悉,這些都是學生時代作文的高頻金句。不少人更覺得,比喻不過如此,A和B瞅著像,放一起得了。歷期寫作課,我修改過不少習作,這麼湊合著比的不在少數,它們也是「作文氣」的一種。
有種商品叫「大路貨」,不是指劣質貨,而是品質平均而銷路廣的東西,如平價服飾、速食麵、大眾飲料等,好用不貴需求大,就是不精美。
我覺得用來形容以上句子也很合適。提筆就來,簡單好懂又順口。不過,如果大量用到文學創作中,問題就來了,你的文章一定也隨之成為「大路貨」——不一定爛,但一定不會好。
這是為啥?因為喻體和本體太像、太接近、太陳舊了,從而失去想像和意會空間。比喻的關鍵在喻體,其與本體的奇妙組合是比喻的命門。
《文心雕龍》裡這樣說比喻:以切至為貴,即準確切合才好。後來,紀曉嵐(是的,就是清宮劇裡與和珅鬥嘴的那個)有些不同意見,說:「亦有太切,轉成滯相者。」意思是,過度精確也不好,丟了靈氣。
這番跨時空切磋,實則告訴我們一個道理,比喻這東西,就要在不新之處「比」出新意來。
錢鍾書把比喻用得清新脫俗,更偶有奇絕。例如《圍城》裡的這幾句——
把方鴻漸忘了就算了。可是心裡忘不了他,好比牙齒鉗去了,齒腔空著作痛,更好比花盆裡種的小樹,要連根拔它,這花盆就得迸碎。
(鴻漸)想這是撒一個玻璃質的謊,又脆薄,又明亮,車夫肯定在暗笑。」
(鴻漸)只覺胃裡的東西給這幾口酒激得要冒上來,好比已塞的抽水馬桶又經人抽一下水的景象。
最後一句尤顯腦洞精奇,即使讀過多遍,消化道依然有反應。再來看幾句張愛玲的,也是妙得很。
外國先生讀到「伍婉雲」之類的名字每覺異常吃力, 舌頭仿佛卷起來打了個蝴蝶結。(《必也正名乎》)
玉清的臉光整坦蕩, 像一張新鋪好的床;加上了憂愁的重壓, 就像有人一屁股在床上坐下了。(《鴻鸞禧》)
孩子們溜冰……像瓷器的摩擦, 又像熟睡的人在那裡磨牙, 聽得我們一粒粒牙齒在牙齦裡發酸, 如同青石榴的子, 剔一剔便會掉下來。(《公寓生活記趣》)
以「牙」喻「愛」,以「玻璃」喻「謊」,以「淤塞馬桶」喻「酒後反胃」,以「蝴蝶結」喻「僵舌」,以「皺床」喻「愁臉」,以「青石榴子」喻「酸牙」。讀來著實形象、趣致、帶勁、秒懂,還能會心一笑。
兩位大咖的筆下之「喻」雖各有風格,底層邏輯卻是通的——形異而神似。喻體和本體乍一看風馬牛,但正是差得遠,一旦找出特定語境下的神韻一線通,便能喻出意外,喻出新奇,讓人有幡然醒悟的淋漓之感,繼而嘆服作家的技巧和想像力。
反觀開頭的例句,喻得司空見慣、直來直去,更無意境可言。
如何改善呢?我有三點建議:
一、做減法
閉上眼想一想,這次你要比喻什麼,把不相關的特質剝離。例如上述的愁臉,要喻其皺,那臉大不大,白不白,長沒長痘都不重要了,統統去掉,從臉的由平入皺,琢磨到屁股坐床,在陌生的搭配中獲得認知上的通透和閱讀快感。
二、欲似先遠
就像揍人,拳頭拉遠些,捶下去才疼。先拉大喻體和本體的距離,表面上看越不相關越好。但兩者都要在日常經驗範圍內,不能過猶不及。例如「她七竅生煙,快要氣成一顆土衛六了。(土星的衛星,大氣層比地球還濃厚)」除非在特定的科普語境中,否則多少有些尬。
三、終於神似
喻體和本體拉遠後,終要落地,唯一的著陸點就是神似。蹩腳的謊言和玻璃相通在哪呢?易破、透明、無從掩飾。愛情和牙齒又相通在哪呢?強行拔掉了都會痛,即使癒合了,舔一舔還是空蕩蕩。
若能做到這些,就像打通了任督二脈,喻體和本體從特徵到意境都流動起來,於一點交匯閃光,終於神似。
這也應了作家秦牧的那句話:「精彩的比喻,仿佛是童話裡的魔棒似的,它碰到哪裡,哪裡就忽然清晰明亮起來。一個精彩的比喻,有時甚至讓人銘記終生。」
同時也有12部Youtube影片,追蹤數超過35萬的網紅TEEPR 推一波,也在其Youtube影片中提到,#IU #國民妹妹 #德魯納酒店 #張滿月 💃🏻2019年獨挑大樑擔任《德魯納酒店》的女主角張滿月,這部的編劇還指定她,認為只有IU才能展現張滿月那種一出現就吸引大家目光的龐大氣場。 💃🏻IU是公司幫她取的藝名,意思是「I and You」,象徵音樂讓人與人之間的距離更靠近。 💃🏻《Good Da...
很大氣意思 在 Facebook 的最佳解答
【 ACOO ╳ 許賢 ╳ 劉榮業 ╳ 梁能仁 ── 港足自救企劃 】
_
「東京奧運」香港代表隊狀態大勇,奪得一金、兩銀、三銅,創出港隊自1952年首度參加夏季奧運以來的最佳成績, #張家朗、#何詩蓓、#李慧詩、#劉慕裳、「港女乒團」的 #林凱琹、 #李皓晴、 #蘇慧音,還有 #謝影雪、 #鄧俊文 以及「劍擊F4」的 #張小倫、 #蔡俊彥 和 #吳諾弘 等運動員,統統成為體壇英雄、香港之光,霎時間,港九新界和離島都掀起運動熱,可以是單純參與,強身健體,亦可以深入探討(運動員薪酬待遇、退役後的職場出路、運動評述員專業培訓、體院發展資源、體壇宣傳方式等),劍擊、游泳、單車、羽毛球和單車尤其吃香,吸引不少家長鼓勵小朋友學習,加上向來熱門的籃球、足球,這種先由上而下再反過來由下而下的關注,前所未見。
_
且慢,剛才有說到足球嗎?問心,今時今日又有多少人仍然留意港足?又有多少人能夠說出擁有高人氣的本地足球員名字?就連無綫經典足球節目《球迷世界》都已經在大氣電波裏消失12年。仲講港足?Who Cares?
_
「作為一個足球員,錢你又搵唔到,名氣又冇,不如早啲轉行,搵份正經工作,未來仲有前途。冇偶像級(球員)出嚟,你永遠唔會有希望。」前香港足球先生劉榮業說。
_
近日,網上媒體「ACOO」以《衝擊300秒》的系列名義,製作一連兩集關於本地足球業的短片,邀請出名熱愛足球的「試當真」藝人許賢(2014年曾經拍過一條名為《我們都是大埔Lulu》的本地波短片,又不時在個人YouTube頻道上載練波片段),以及講波講到變「ViuTV一哥」的強尼齊齊參與,以重現《球迷世界》(1984-2009)當年介紹本地波的方式包裝,嘗試探討港足衰落與日後發展這個大議題。第一集(19/8上架),以風趣幽默的形式去評述香港小型足球賽事(2019東南海盃七人球賽),讓兩位主持「借講本地波講本地波」,分享對港足的看法,反思為何港足弄得如斯田地,愈踢愈霉。
_
來到周四(26/8)上架的第二集,許賢化身外景記者「腎仔」,跟兩位前香港足球先生劉榮業以及梁能仁切磋球技,又大談本地波發展,現時仍有參與小型足球賽事的兩位大前輩,一致認為港足未來發展難以看好。
_
講波前,先講數字。根據康文署數據,目前全香港共有83個草地足球場,撇除香港大球場及旺角大球場,整體使用率72%,而分布各區的小型硬地足球場(尺寸不一,落場人數沒有硬性規定,踢波的人懂得「睇餸食飯」)則有234個,因為是免費預約的公開場地,故使用率難以統計,但舉個朋友分享的真實例子,可以了解箇中變化:十幾年前,硬地場因為使用率高,年青人如果「落街踢波」,可以連波都不用帶,單人匹馬到球場邊「黐波踢」,都可以玩足一晚。每個場平均有3至6隊輪候,採用「黃金入球制」,一球定生死,勝者繼續留在場上迎接下一隊挑戰,敗方就到場邊休息排隊等待下次出場,如果等待期間波癮起,最多只能夠與隊友在場邊搓波,一不小心將足球踢入球場範圍,甚至會被在球場上比賽中的球員「問候」。如今?按小型足球要求5至7人為一隊的標準,約齊人已經非常困難,打算「落街跟隊」,不是沒有對手,就是有人跟你講已將球場「私有」:「唔好意思,Book咗場」,結果昔日「跟機踢波」的情況不再,非常冷清。
_
事實上,香港仍有不少小型足球的賽事(5人至7人),例如有「Winning 7」,亦有由香港足球總會主辦的「賽馬會五人足球聯賽」等。正如節目中提及,有知名度高球員參加的球賽,甚至會有過百名「球迷」圍觀,相比在11人場觀眾分散在席上觀看熱鬧得多,不過總是無法走進主流,引起廣大市民注意。吊詭的是,香港人的世界裏並非沒有「足球」,只是大家關注的主要是香港以外的足球,自千禧年代開始,電視台爭相競投英超、西甲、德甲、法甲等國際級知名聯賽轉播權,睇波的風氣蓬勃至今,投得大型聯賽轉播權的收費電視頻道,貴一貴都有人買,對很多球迷來說,甚麼「有線電影一台」、「爆谷台」在不少人眼中已成為畀錢睇波的「沒用贈品」,走在街上,隨處可見的收費上台易拉架,還有一大堆支持曼聯、利物蒲、巴塞隆拿、皇馬的粉絲,有些甚至穿上印有球員名稱的波衫,無比自豪。
假如將港足套用在上述情況,敢問大家可曾見過在街上有人身穿2020-2021年度「香港足球先生」、來自黑山、現時效力傑志踢前鋒的「丹恩奴域」9號球衣?很大機會是:只有在球場上的 #丹恩奴域 自己而已。
2003年8月,香港政府正式將賭波合法化,此舉在當年是以「打擊外圍賭波」為名而實施,將睇波文化變成熱潮,就連強尼亦是在這段時間,加入有線球彩台成為「講波佬」(足球評述員)。賭波合法化轉眼已18年,發展至今,香港唯一合法投注的機構「香港賽馬會」不單開放世界大型聯賽例如 #英超、 #西甲 等,就連 #日本乙組聯賽、 #挪威超級聯賽、 #墨西哥超級聯賽 都加入可投注賽事,但跟香港人最貼身的「#香港超級聯賽」(簡稱 #港超聯)卻不在名單之內。近年曾有立法會議員質疑,為何「港超聯」不能賭?當時署理民政事務局局長陳積志表示,特區政府政策是不鼓勵賭博,並指看不見此舉對推動足球有幫助(甚麼答案?!)。反思一下,若果馬會沒有開放日乙或瑞超或墨超,香港人真的會對此類非主流的足球聯賽「有興趣」?
唔講賭錢,回到實際操作 ── 培育新人和相關配套又如何?誠如節目中許賢及兩位香港知名足球名宿提到的「青訓」計劃,根本難度甚高,因為要在香港中、小學開始培訓球員甚至球星,首先要擁有一個能夠長期使用的球場,其次是家長要陪同小朋友參加密集式訓練,然而香港教育制度出名功課和考試壓力大,坦白講,正如劉榮業所言「正正經經打份工」可能更符合香港人的需求。但曾經風光一時、大球場上人頭湧湧支持本地球員的光景,是否在今代香港人眼中經已「絕種」?又未必,畢竟特區政府在「東京奧運」後,公布五項支援本地體育發展措施,包括向立法會申請9.9億撥款,又會和馬會慈善信託基金成立3億元「能力提升基金」,說不定港足也會因而此受惠。
另一個更應帶出的重點,是如何宣傳港足。就如許賢在節目中所言:「作為YouTuber,可以拍多啲足球片,YouTube係可以製造到名氣。香港足球最大嘅障礙就係建立唔到名氣。」當年「陳七」陳肇麒、「門神」葉鴻輝曾經為香港球壇牽起過一番熱潮,可惜後繼無人,「香港足球先生」的頭銜過去四屆亦被非本地球員包攬。如今運動風潮熾熱,多名香港運動員的社交網絡平台粉絲人數急升,推動本地足球亦算合時宜。若然11人足球賽事難以發展,香港足球界是否可以轉投發展小型足球?始終全港還有那麼多小型硬地足球場,劉榮業和梁能仁亦是踢「硬地」出身,換個戰場或者更合香港人口味,第一步要做的,是有更多人願意「落街踢波」、「圍埋睇波」,球場見啦大家!
上集(ACOO ╳ 許賢 ╳ 強尼):https://bit.ly/3mFYgxP
下集(ACOO ╳ 許賢 ╳ 劉榮業 ╳ 梁能仁):https://bit.ly/3ynI9ar
【 延伸閱讀 】
「東京帕奧」各台播放安排:
https://bit.ly/3mvbOML
「橫睇掂睇」 ── 開電視直播奧運食糊之後:
https://bit.ly/3gny07k
「橫睇掂睇」 ── 無綫直播奧運以綜藝凌駕專業:
https://bit.ly/3itG5sX
開電視直播女單羽毛球決賽創開台收視新高:
https://bit.ly/3iiGhuM
開電視最大弱點變成直播奧運最強賣點
https://bit.ly/3zRKvzy
香港運動員IG足本名單跟住Follow :
https://bit.ly/3iLEs8F
緊貼「游大東影視筆記」最新資訊:
▇ facebook專頁: 游大東【鴻鵠志-影視筆記】
▇ instagram: instagram.com/yautaitung
▇ MeWe專頁: mewe.com/p/yautaitung
▇ Telegram:https://t.me/yautaitung
▇ Medium:https://yautaitung.medium.com
(29082021)
#游大東 #游大東影視筆記 #許賢 #強尼 #東京奧運 #港足 #香港足球 #梁能仁 #劉榮業 ACOO 許賢(海鹽) 強尼 #試當真 #衝擊300秒 #maketmrbetter #香港運動員 #東京殘奧 丹尼爾 vs 陳恩能 仙道彬手記 足球說故事 gregory wong 王宗堯 足球快報 FootballExp HKFA 香港足球總會 足球•看世界 Football Vision 李鴻彥專頁
很大氣意思 在 陳學聖 Facebook 的最佳解答
大氣的柱姐!
柱姐知道她遲早會被問到對黨主席的看法,但嬌小的柱姐的回答,果然大氣。
坦白、直率,也解開了很多人心中的魔咒!
她說,「不要拿換柱攻擊張三李四,因為你們統統都有份」
她說的沒錯,曾經在全代會舉手換柱的,大家都有份。
這不是在「稀釋」真相,而是柱姐瞭解過程,她也諒解,並主動化解,不讓「換柱」變成國民黨內爭永遠的刺!
特別對我而言,這段歷程,更是感觸深刻。因為換柱風聲第一次被大力渲染,正好是柱姐來桃園拜訪的那天。由於我當時是國民黨桃園市黨部主委,又被視為與朱立倫親,所以當我當著柱姐和黨內幹部面開場白說:「馬英九曾在桃園贏過30萬票,朱立倫贏過20萬票,柱姐妳要拿多少票,就要看妳自己囉!」
原本這只是半開玩笑激勵的話,沒想到某報代班的記者,不是跑政治線,是社會線臨時來支援的,就憑他的感覺,下標說,我要柱姐「看自己」的,意思就是「放牛吃草」!
我和柱姐現場也沒什麼感覺不對,經過一個中午,台北政壇鬧翻了,繪聲繪影,說我開了換柱第一槍。
此時我和柱姐才發現事態嚴重,下午拜訪敏盛醫院後,還臨時加開記者會澄清,但已來不及,雪球已滾了起來。
我相信柱姐後來曾經有一段時間,也對我是有氣的,但2016桃園最後一場造勢晚會,柱姐結束前,還是趕來了,即使我們當時的互動,不像在立法院時的姐弟情深。
之後國民黨敗選,朱立倫辭黨主席,柱姐參加補選,我、黃敏惠、李新也都參加了。
我參加的理由,很簡單,就是希望國民黨在大敗重生時,要有更多元的聲音,直直的用選舉補助款繳了200萬報名費,就上陣了。
結果竟然我的單純初心,被人解讀為我是朱的代理人之爭,自然柱姐一定不會開心,可以想像被意外扯入的朱,也不會有好心情。
所以誤會存在,的確是有的,但柱姐和我都是直率之人,事情慢慢過了,真相逐漸清晰,我們說開了,也就放下了。此後,包括我桃園市長選舉,柱姐都來全力幫忙,是感恩在心的!
今柱姐以個人歷程,大氣拋下前嫌,就是希望國民黨團結,要有膽識,不要再內鬥,冀望候選人都能放在心上,再創新的契機。
很大氣意思 在 TEEPR 推一波 Youtube 的精選貼文
#IU #國民妹妹 #德魯納酒店 #張滿月
💃🏻2019年獨挑大樑擔任《德魯納酒店》的女主角張滿月,這部的編劇還指定她,認為只有IU才能展現張滿月那種一出現就吸引大家目光的龐大氣場。
💃🏻IU是公司幫她取的藝名,意思是「I and You」,象徵音樂讓人與人之間的距離更靠近。
💃🏻《Good Day》推出大受好評,歌曲中的超強三段高音演唱技巧讓很多人到現在還印象深刻,因此爆紅獲得「國民妹妹」的稱號。
IU本名李知恩,1993年出生在韓國首爾。嚐到多次失敗的IU並沒有放棄,終於在參加「LOEN」的徵選時因為歌手Gummy的大力讚賞進入公司。IU是公司幫她取的藝名,意思是「I and You」,象徵音樂讓人與人之間的距離更靠近。而IU的Instgram名稱「dlwlrma」則是在鍵盤上用英文打出韓文「李知金」的時候會出現的字母。《Good Day》推出大受好評,歌曲中的超強三段高音演唱技巧讓很多人到現在還印象深刻,因此爆紅獲得「國民妹妹」的稱號。更以這首歌連續5個禮拜拿下Gaon排行榜冠軍,匹敵全球爆紅的《江南Style》!從2011年就開始參與詞曲創作。描述少女戀愛心情的《Friday》、與GD合唱的《Palette》、充滿輕快氣氛的《Blueming》等大家超熟的歌曲都是IU親自作詞作曲。
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Facebook【TEEPR推一波】粉絲專頁
👉https://reurl.cc/8G0oX4
推一波官方IG 追起來
👉https://reurl.cc/avGrdQ
官方哔哩哔哩(bilibili)帳號:
BF-TEEPR推一波
👉https://reurl.cc/Agb4le
很大氣意思 在 巴打台 Youtube 的精選貼文
外星系主任 03 - UFO (廣東話)
https://youtu.be/T0zasiN2dkU
請各網友支持, 課金巴打台
(過數後請標明所支持的節目或主持, 把入數收據WhatApps 至 : 94515353 )
- 恒生 348 351289 882
- 中銀 012 885 1 086914 9
( 戶口名: Leung Wai in Tammy)
- 轉數快FPS 3204757
- PayMe 94515353
- Paypal : tammyleung96@yahoo.com.hk
巴打台購物網址
https://badatoy.com/shop/
巴打台Facebook
https://www.facebook.com/badatoyhk/
巴打台Youtube Channel:
https://www.youtube.com/channel/UCmc27Xd9EBFnc2QsayzA12g
----------------------
UFO 或稱 不明飛行物體,系指唔明來歷、唔明性質,漂浮及飛行喺天空嘅物體。意思系只要喺觀察者眼中睇唔清或無法辨認嘅唔詳物體都稱為UFO。
大把人將UFO視為等同於高科技或外星文明嘅飛碟、飛盤(英語:Flying Saucer),香港稱為飛碟、台灣稱為幽浮。
一般人相信佢系來自其佢行星嘅太空船怕者未來嘅人來今日地球做研究所操控嘅時光機,一些人則認為系大氣現象,還有一些人則認為系來自地球本身嘅人造軍事飛碟,甚至純粹嘅惡作劇等。許多唔明飛行物照片經過專家鑑定為騙局怕者誤會,但系始終有部分發現根據現存科學知識無法解釋,例如鳳凰城光點及華盛頓唔明飛行物事件等。
喺唔明飛行物一詞出現旧时,英文中只有飛碟一詞稱呼,但系經常造成誤解。20世紀開始,美國上空發現碟狀飛行物,當時稱為飛碟,以為系蘇聯新式偵察武器。這系當代對唔明飛行物嘅興趣嘅開端,後來人們着眼於世界各地嘅唔明飛行物報告。
幽浮並非近代才出現嘅現象。北宋蘇軾可能目擊過幽浮。佢喺《遊金山寺》詩中寫下當時奇遇:「二更月落天深黑。江心似有炬火明,飛焰照山棲鳥驚。悵然歸臥心莫識,非鬼非人竟何物?」亦有解釋「炬火明」系江中能發光嘅水生動。同時期嘅北宋朝科學家沈括也喺《夢溪筆談》卷21中記載當時天長縣陂澤中嘅唔明飛行物:「嘉祐中,揚州有一珠,甚大,天晦多見。初出於天長縣陂澤中,後轉入甓社湖,又後乃喺新開湖中。」南宋洪邁《夷堅志》一書亦有 UFO 嘅現象記載,如甲卷第十九〈晦日月光篇〉:「趙清憲賜第喺京師府司巷,長女適史氏,以暑月唔寐,啟戶納涼,見月滿中庭如晝,方歎曰:「大好月色。」俄廷,下漸暗,月痕稍稍縮小,斯須光滅,仰視,星斗粲然。而系夕乃晦日,竟唔曉為何物光也。」辛卷第八〈星月之異篇〉:「乾道丁亥八月十五夜,天陰月昏,……仰頭而視,一輪如半月闊,散而為細星,百千萬顆,霄漢間翠碧霞采,光燦逼人,唔得形容,……頃之,雲復環合,晦昧如初。」
《資治通鑑》系公認嘅正史,也曾記載疑似幽浮出沒嘅現象。例如《漢紀》記載:「四月戊申,有日夜出 」,「有日夜出」即:有睇似太陽嘅物體喺夜間出沒,以科學角度來睇可能系超新星爆發或海市蜃樓。
近代最早出現唔明飛行物嘅時間系1878年1月,一名美國農民喺田裏耕種時,突然發現空中出現一個唔明圓形物體。許多人也睇見,這則新聞很快就刊載150家美國報紙上
傳言西元1941年至1943年期間,納粹喺布拉格建立了飛行試驗基地,並且喺特斯拉嘅幫助下反重力技術方面獲得重大突破。當時擔任該計劃設計師嘅系德國著名航太工程師奧托·哈本默霍,試飛員則系納粹王牌飛行員兼工程師魯道夫·斯利埃弗。有傳言稱,1944年2月,納粹德國製造嘅飛碟首次飛行即達到2000公里/小時嘅速度。
而喺蘇俄紅軍攻入布拉格後,納粹科學家緊急銷燬當時眾多嘅原型、藍圖、樣本,根據傳言,這些頂尖嘅科學家喺戰後被帶往美國從事秘密武器嘅研發。
但亦有人認為,以當時嘅技術造出黎嘅UFO,或許只系一堆無用嘅垃圾。
很大氣意思 在 范琪斐 Youtube 的最佳貼文
我們足足講了三個月的新冠病毒,我都覺得我長得跟病毒有點像了,這周琪斐大放送終於要談一個跟肺炎不相關的主題「水資源」。
這次的肺炎疫情點燃了全球石油戰火、引爆糧食危機,但其實「水資源」比兩個還要更早成為國際間的主要戰場,正所謂「石油誠可貴,糧食價更高。若為水源故,兩者皆可拋。」我覺得我的中文越來越好了,還落韻文耶。
最近一次的國際水資源爭議,就發生中國跟中南半島各國分享的湄公河。上個月美國氣候學家就抓包,中國在湄公河上游蓋了11座水壩,把原本該流到中南半島的水攔光光,導致下游的泰國、寮國、柬埔寨和越南河域,水位暴跌1公尺,創下50年來最低水位。
住在島國的我們可能很難想像,河流必須跟鄰居公家用,鄰居多糾紛就多,例如歐洲第二大河「多瑙河」就一口氣流經10國,1992年,匈牙利和它的鄰居前捷克斯洛伐克,就因為水壩建設問題而鬧上國際法院,最後很難得地,以理性和法學解決糾紛。但萬一你的鄰居是胖虎,你跟他講道理,他回你的是拳頭,這事就難了。這次中國就被發現,在湄公河上游一口氣蓋11座水壩,用來儲水、進行水力發電,這一直備受爭議,因為這水壩到底攔住多少水,外界只能觀落陰;下游的國家有多少水用,也只能看中國臉色,「朕不給的,你不能搶!」你想想啊,你家明明有自來水管,但水龍頭卻放在胖虎家,你想洗澡還得去拜託他多給你一點水,結果他只給你一湯匙,還說「我已經盡力了」。
像這樣的鄰居你會不會很想把他巴下去?一定會嘛,但是在我們講到各國為了水資源巴來巴去之前,我們先來瞭解地球上的水資源到底有多珍貴。
地理老師說過,地表不是有75%被水覆蓋嗎?到處都是水,怎麼還會缺水?其實這些水,有高達97.5%是不能利用的鹹水,包括海洋還有像死海這種鹹湖或鹽井、鹽田,只有大約2.5%是淡水,但其中又有七成藏在冰山、冰河裡,看的到吃不到,我們實際上「可能」使用的淡水,只有區區0.8%。為什麼說「可能」呢?因為這0.8%裡面,有九成是需要相當技術才能抽取的地下水,另外一成才是河川湖泊等的地表水,以及卡在凍土層和大氣中的水源,覺得數據太多很複雜沒關係,打個比方,你把家裡浴缸裝滿水,再拿個漱口杯往浴缸裡撈,浴缸裡的水就像地球上的水,但只有杯子裡的可以拿來飲用、發展農耕和工業,還必須全人類共享,這只是比喻而已喔!小朋友千萬不要真的去放一缸水,你真的要,記得說是凱莉教的。
好,截至2020年,世界上大概有78億人,足足是100年前的四倍多。一天下來,我們就要用掉100億噸的淡水,相當400萬座游泳池的水,400萬座是多少?啊,總之就是很多啦!
根據「世界資源研究所」的數據,這張地圖中的深色區域,就是目前面臨極高缺水壓力的國家和地區。是不是很多,用人口來看是八億多人都缺水,我知道你在找台灣,台灣是灰色的,什麼意思呢,無數據的意思。為什麼無數據?你去問聯合國啊!聯合國還估計,到了2025年,也就是五年以後,情況就會惡化到,分佈在50國的全球26億人口,都將面臨水資源短缺問題。水資源已經那麼緊張了,還不是所有地方的水都保證乾淨無虞,而根據台灣的BFF,世界衛生組織WHO的資料,發生在開發中國家的疾病,有80%與水有關。人不健康,國家就一定窮,而且世世代代無法翻身。
那麼到底為什麼我們會缺水缺成這樣?
每天一睜開眼睛,洗臉刷牙就要用水,每個人平均每天需要喝3公升的水,但這是在你當阿宅,不動也不流汗的情況下。其他還包括上廁所、洗頭洗澡洗衣服,還有最近大家為了防疫勤洗手,都需要用水。根據自來水公司的數據,全台每人每日用水量,大約280公升,差不多是一個標準浴缸的滿水量。
地球上75%到90%的淡水,都流進農牧業,每生產1公斤的穀物,就要大約1000公升的水,以台灣來說,會有四成的灌溉水,回流成地下水,但也不是每個地方的地下水都能被抽取利用。
至於畜牧業更驚人,拿牛肉為例,每生產1公斤的牛排,需要耗費1萬5400公升的水。以一頭美國牛為例,平均需要養3年才能進屠宰場,3年來會吃1300公斤的穀物,而這些穀物又需要水去灌溉,加上牛本人要喝水,牧場和屠宰場也需要用水清洗,所以一頭肉牛從出生到變成200公斤的肉排,總共要用掉310萬公升的水。看到這裡,我決定每個月少吃一份牛排。
大約有一到兩成的淡水,用在工業。紡織業是農牧業以外,最喝水的行業,從退漿、精練、漂白到絲光,以及幾乎所有的染料都要用到水。冬天穿羊毛衫很暖對吧,不過每生產一磅的羊毛(454g),也就是差不多一件羊毛衫的量,平均就要消耗130公升的水,也就是你去超市買2公升裝的可樂,要買65瓶。而我們夏天愛穿吸汗舒適的棉布,耗水量更是其他種類的三倍。汽車製造也是耗水大宗,每生產一輛汽車大約需要15萬公升的水。
但是水不是可以回收再利用嗎?的確,但不是百分之百都適合回收,而且也不是所有國家都有這個技術回收工業廢水。至於農牧業,你是要農作物和牛羊再把水吐出來重複利用嗎,不然幾年前很流行尿療法……你先去試試,再回來告訴我效果怎麼樣。
總之呢,人類用掉的淡水,有九成是一去不復返的。
所以水真的很珍貴,那不夠用怎麼辦呢?各國第一個反應,應該是大家省點用吧?不是。是趕快去搶。
很多在河流上游的國家就築起了水壩,標準的肥水不落外人田,結果當然就是外人拿著飛機大炮來討了。除了我們剛剛講到的湄公河,世界上的五大河流域,也就是非洲的尼羅河、印度半島的恆河、印度河、中東的幼發拉底河以及美國的科羅拉多河,都已經出現嚴重的水資源競爭,今天因為時間限制,我們只講兩個。
首先我們來看兩河流域。兩河流域指的就是幼發拉底河跟底格里斯河,我小時候為了背這兩條河的名字,不知吃了多少棍子,對啦,我那個年代就是早餐配體罰。總而言之,這兩河源頭在土耳其,流過敘利亞、伊拉克,擦過伊朗後,注入波斯灣,下游的美索不達米亞平原,是古文明搖籃,周杰倫的歌聽過吧?這幾個國家都聲稱他們擁有河流的使用權,但偏偏四國需求量遠超過兩河水量。
一開始伊拉克和敘利亞,蓋了很多水利設施,沒想到上游土耳其的水利設施後來居上,攔截掉幼發拉底河一半的水量,部分敘利亞的水利工程,甚至因此淪為蚊子設施,毫無作用。像1990年土耳其「阿塔圖克」大壩蓄水期間,就導致幼發拉底河直接斷流了整整9天,但土耳其是北約成員,敘利亞只能在心裡罵髒話。
接下來我們來看,位於非洲的世界最長河「尼羅河。尼羅河流經10個國家,但各國為了怎麼用水吵了幾十年,甚至差點打起來。早在1929年殖民時期,英國和埃及簽訂「尼羅河條約」,規定沿岸國家不能做出任何讓水量減少的行為,只有最下游以農立國的埃及,可以全權使用河水,不過後來其他國家覺得不公平,他們也想用尼羅河灌溉發電啊,就多次向埃及抗議條約不公,各國多年來紛爭不斷。到了2011年,主要支流「藍尼羅河」的發源地衣索比亞,開始興建大壩用來發電,這讓下游的蘇丹和埃及氣炸了,後來是美國出面調停,才讓這三國有望在今年達成協議。
但是在1950年到2000年,世界上發生1800多起關於水的國際衝突,這還不包括國內衝突或家庭紛爭,平均一年有36個水資源的衝突。這中間除了剛剛提到的國家級搶水大戰,同一國的也在搶。包括奈及利亞、馬利和肯亞,都發生過農人和牧民,搶水互殺的慘劇。不少戰亂事件,也把摧毀供水設施當作戰略,沒水活命的一方,當然就只能乖乖束手就擒,包括2006年以色列和真主黨的戰爭,以及2018年衣索比亞的族群衝突,都用上了這一個狠招。
除了人口爆炸,導致水資源長年供不應求,未來還有一大隱患,那就是氣候變遷。暖化會直接導致乾旱,缺水的地方更多,這個問題已經是現在進行式,還會導致冰川和冰帽消融,咦?融光了不是很好嗎?這樣就人人有水用啦!但這等於是預支未來的水,等全部消融後大家都沒得用!
水資源匱乏將會影響到國家的生存與發展,最後很容易訴諸武力,來捍衛水的主權與安全。聯合國早在1972年就警告,繼石油危機後,下一個就是「水危機」。照理來說,水資源應該要國際共享,各國政府合作解決水荒,但老實說,如果你只拿到一杯水,你會願意分鄰居半杯嗎?
今天琪斐大放送的關鍵字是#全球搶水戰 #拳頭護水權 #暖化加劇水荒
--------------------------------------
《#范琪斐ㄉ寰宇漫遊》每周四晚間九點在 #寰宇新聞台 播出,沒跟上的也沒關係,歡迎訂閱我們的 YouTube 頻道 🔔#范琪斐ㄉ寰宇漫遊 🔔https://reurl.cc/ZvKM3 1000pm準時上傳完整版!ㄒ