歷史課本內刪掉的眉角
提到大清福建臺灣巡撫一等男爵劉銘傳,就不能不說直轄台北市政府有個房間叫做劉銘傳廳。這個房間是號稱沉浸中華五千年文化的馬英九前總統在台北市長任內親自命名的。講真的,馬前總統的中華文化基本教材不知道是誰敎的,在中華傳統文化體制中,連名帶姓叫一個人,是極端失禮的行為,連皇帝都不會這樣叫重臣,一般而言,稱呼人家的"字"(子牙,孔明,仲達等)已經算是平起平坐了,仰慕一個人的話應該用敬稱,司馬溫公,左忠毅公。中國人馬英九竟然這樣尊(ㄗㄠ )崇(ㄊㄚˋ)中華文化,真是讓我這個台灣人嚇到吃手手。
不過,這邊不是要討論五千年博大精深的中華文化,而是,劉銘傳跟直轄市台北,到底有什麼關係。
雖說劉銘傳在巡撫任內,辦公室設在臺北府淡水縣(大約是今天雙北+東桃園,但不含山地鄉),感覺上似乎跟直轄市台北關係匪淺,但台北市早在1967年就脫離台灣省,獨立為直轄市,米國人會紀念開創英格蘭王國的征服王威廉一世(William I, the Conqueror)嗎。
況且,劉大人一心想把省會從臺北府淡水縣搬到臺灣府臺灣縣(今日不含山地鄉的台中市及南投縣南投市一帶)。雖然說把福建臺灣省的省會設在臺灣縣是朝廷的一貫的基本政策,但劉銘傳確實很認真在當脫北者,比對後任巡撫邵友濂放棄新省府計畫,全力發展臺北府,對台北市來說,騎驢找馬的劉銘傳難道比海枯石爛的邵友濂更值得留念?
在清法越南戰爭(西仔反,1883年12月-1885年7月)中,劉銘傳所謂擊退法軍保衛北台的戰功,其實仔細來看,並沒有像中華民國史書上說的那樣用兵如神,克敵制勝。1884年10月,法軍攻佔基隆後,戰神劉銘傳第一個反應是收拾金銀財寶準備往竹塹城方向轉(ㄖㄠˋ)進(ㄆㄠˇ),走到艋舺時,被民眾從轎子中拉出來毆打,並痛罵劉銘傳是懦夫,然後監禁在龍山寺內,直到淡水縣士紳們確認劉大人願意領導作戰後才被放出。所以有段時間,大清朝的作戰指揮命令,蓋的關防大印不是福建巡撫而是龍山寺。至於劉銘傳為什麼要去竹塹(新竹市)呢,我以為,竹塹城是北台灣防禦工事最完整的中式城池,撫台大人想要恃城堅守,其實也算合理。可是,戰神劉銘傳似乎沒有想過一點,打從鴉片戰爭以來,所有固若金湯堅如磐石的中式城池,在西洋新式炮兵的眼中,不過是一道竹籬笆,劉大人真要倚竹塹城以拒法蘭西,恐怕被西方列強俘虜的大清朝方面大員又要增添一位。台北市政府紀念意圖棄守臺北的臺北防禦總指揮官,邏輯上不會有問題嗎?還有,基隆港區在被攻陷後,法軍之所以沒有沿著基隆河長驅直入,是因為阿罩霧(霧峰)林家的林朝棟率領的本土民兵(台勇)在暖暖一帶阻截法軍。
直轄市台北,無論建置或取名,也是都看不到劉銘傳的身影。
臺北這個地名,最早應該是閩浙總督沈葆楨在1876年1月(光緒元年十二月)奏請在臺灣府的北部設立臺北府,臺北這個名字最有可能就是沈葆楨或他的幕僚想出來的。在此之前都是自然發展的市街,如艋舺,大稻埕,大龍峒,貓里錫口(松山),士林等。臺北府第一個是首長是臺灣府知府署理的向熹,首任正式知府是林達泉,他也是將臺北城設在今日"城中"位置的人,臺北城建城開工者是知府陳星聚,臺北城格局最終規劃者是風水大師臺灣兵備道劉璈。至於臺北市則是日本時代1920年(大正九年)10月1日成立,首任市尹是武藤針五郎(Shingoro Mutou,所以今年是台北市成立百周年祭,但我想兼任市長的台民黨元首柯丕(Führer KP),對這件事應該沒什麼感覺吧。)
上述的沈葆楨,向熹,林達泉,陳星聚,劉璈,武藤針五郎等,對直轄台北市的意義都讓劉銘傳看不到車尾燈吧,那為什麼北市府除了沈葆楨還被恩賞了一個房間外,其他幾個開創臺北的首長對北市府來說就像路人甲乙丙丁戊。
中國史學界很愛強調劉銘傳治台時的"自強新政",包含第二條鐵道(第一條是福建巡撫丁日昌在基隆港建設的運煤鐵路)等,這些跟臺北確實是有點關係。但,劉銘傳的"建設",在接任的邵友濂任內,大部分都被廢除,新省府計畫中止,鐵道延伸台南也叫停,也廢撤西學堂及番學堂。邵友濂並不是劉銘傳的政敵,相反的,劉邵兩人都是屬於淮軍系統,也就是中堂大人李鴻章伯爵的人馬,邵前一個職務是布政使,是劉大人的屬下。可見,即使在當時,連劉的"自己人"都看不下去所謂的"中國最進步的一個省"。主要原因當然劉銘傳跟強國官員一樣喜歡面子工程,以致接任的人很難接手,而推動新政的燒錢問題,也讓課金玩北洋艦娘的李鴻章抓狂。
劉銘傳的"現代化"建設怎麼燒錢呢,光從基隆到新竹的鐵道就耗費129.6萬兩銀。建省前後,臺灣屬於省政府的稅收,依法行事的跟於法無據的(釐金等)也不過接近百萬兩銀,加上劉銘傳兼管的海關關稅,配合其他各省的支援,加起來還不到150萬兩銀,等於建設鐵道就吃掉福建台灣省一年的百姓血汗錢還不夠。還不只這個,劉銘傳當初在奏請朝廷請修鐵道時,報價是一百萬兩銀,嗯,超支30啪好像還好,公共工程那個沒有事後追加經費?最好是這樣,劉大人說的是基隆港到彰化縣城間二百多公里花費百萬兩銀啦,結果僅蓋了一半不到就把預算花完了,這種會計頭腦真是讓人欽佩得五體投地,最講究財政紀律的元首柯丕一定會想把他掐死。
有趣的是,劉銘傳卸任後四年,大日本帝國的臺灣總督就來履任了,當時東京當局看到一個沒有教育制度,沒有公共衛生,基礎建設趨近於零的"現代化模範省"時,很多人說,這種地方怎麼統治啊,感乾脆賣掉算了。就像後人傳誦的劉銘傳鐵路,被日本人砍掉重練一樣,劉銘傳的自強新政,在重視品質的日本人眼中,就是Made in China的淘寶天猫。
身為軍人的爵帥劉銘傳大人,雖然看到西洋夷狄就學會跑馬拉松,對於台灣番人卻是身先士卒奮勇殺敵,剿完前山剿後山,征完平地征山地。劉大人另一項本領,雖然說是大清朝從政的基本技能,但劉銘傳絕對是神等級的,就是搞鬥爭。
釐清銘傳鬥爭傳前,先要提一下當時的派系。打從太平天國戰爭開始,大清朝官場就誕生三個有點類似政黨的政治團體。以曾國藩侯爵及左宗棠侯爵為領袖,湖南人為主的湘軍,奉李鴻章當老大,成員大多是安徽及江三角人的淮軍。朝廷中另外有一批不像湘軍淮軍靠戰績起家,全是考試及第當官的清流黨,清流黨人幾乎沒有人擔任過實際的行政官,大多數都在只要出一張嘴就有皇糧可以吃的耍廢官署,翰林院跟都察院等(嗯,怎麼好像我國的小黨呢)。湘軍跟淮軍,基本立場並沒有太大差異,都是主張學習西洋船堅炮利,所以鬥來鬥去爭的不過是官位跟銀兩,把政敵割喉實在不多。而且更多時候,湘淮兩系人馬是聯合起來鬥清流黨跟守舊派,像福建台灣省建置,就是湘系的閩浙總督楊昌濬跟淮系福建巡撫劉銘傳在地方上全力配合的成果。
但,清法戰爭的無敵戰神劉銘傳,戰後卻火力全開,清算在滬尾(淡水)戰役中奮戰卻敵的擢勇巴圖魯福建陸路提督孫開華,及守備南台灣讓法軍不敢覬覦府城的台灣兵備道劉璈,兩位抗法有功的湘軍大將。孫開華因為劉銘傳的彈劾,黯然離開已經駐防了快十年的台灣,回到福建,後來又在閩南因傷卒於任內。孫開華還只是被趕跑,劉銘傳對劉璈卻是羅織罪名,誣陷劉璈涉及不法貪瀆18款,致使劉璈先是被革職查抄,後又被處以斬監候(斬首刑但暫緩執行),改流放黑龍江,最後在流放中病歿,當時朝野都有人為劉璈喊冤。劉銘傳指控劉璈貪贓枉法,劉璈在定罪斬候監後,照例是可以拿出家產來贖罪,可是劉璈卻連保命錢都拿不出,是他擔任過知府的浙江省台州仕紳募捐才躲過一死,可證劉銘傳才是真正的玩弄法律,構陷忠良。劉璈精通堪輿地理,台北府城最初的設計是直對北斗七星,劉璈認為這樣城池,沒有靠山,「一路空虛,相書屬五兇。」於是劉璈更改城基方向, 將整座城廓向東旋轉13度,使北城牆後方有七星山可做為倚靠,城座方向變為向東北、西南傾斜。但是,府城內的街道官衙已經蓋好了,無法更動,所以台北府城是最奇特的中式城池,有規劃筆直的街道,但街道又跟城牆沒有平行垂直。
如果風水真的有道理,那臺北建城一百多年來,始終是臺灣的政經中心,奠定臺北風水格局的劉璈,臺北市政府不但把他忘記,而且還紀念陷害他的兇手,劉道台地下有知,不知道會不會感慨臺北人都是智商157。
寫到這裡,突然有個感想。中國國民黨為什麼這麼愛劉銘傳,除了兩者都是中國人(廢話)外,KMT的文武百官還跟劉銘傳大人有87啪相像。
首先,從蔣太祖皇帝在台復行視事開始,中華民國分明就是靠臺灣島才得以在中國人民解放軍的追殺中留下小命,也是靠臺灣兵在金馬前線浴血才能保衛中華民國,就像劉銘傳在清法戰爭中的表現,但事後卻唬爛說自己是臺灣的救世主,而且還不會歹勢。
其次,在獅子面前裝綿羊,在綿羊面前充獅子的本領更是世界一流,尤其是,屠殺台灣人方面。
其他還有,都愛規劃不善勞民傷財的面子工程,劉撫台蓋了一條砍掉重練比較快的劉銘傳鐵路,蔣二世皇帝則是聽到北京蓋地下捷運後,略過專業工程意見,直接指導台鐵臺北段地下化。內鬥內行,外戰外行也是傑出的一手。
也難怪馬英九前總統那麼愛劉銘傳了,他們根本是前世今生啊。
***************
重點言語:
1.劉銘傳跟直轄台北市是田無溝水無流。
2.總結劉銘傳在清法戰爭的表現,讓人不禁讚歎,真•戦神転生。
3.內鬥內行,外戰外行。
4.嘴巴上最愛說依法行政的人,身體往往最愛玩弄法律。
5.如果由富國強兵模範生的大日本帝國來打分數,劉銘傳的"自強新政",分數趨近於零。
磐 龍 3 格局 在 蝦叔跑步 Uncle Shrimp Running Facebook 的精選貼文
謝謝Edkin精心炮製。兄弟姊妹,路上小心。
【元朗STRONG!打算去元朗遊行嘅全部同我入嚟!】文:Edkin
我呢啲老人家都要學連登口吻:「打算去元朗遊行嘅全部同我入嚟!」
首先要搞清楚去元朗遊行,最重要嘅目的係乜嘢?
如果純粹用遊行嘅角度睇,我本人覺得今次去元朗遊行風險非常之高:最理想情況不過係和平結集和平散去,但係一個唔小心有乜嘢衝突,令民意有偏離就得不償失。所以好似警察咁講,唔去遊行就乜事都冇。係咪?
錯。
今次元朗一班流氓無差別攻擊市民,係超出咗香港 所-有-人 嘅底線。今日喺元朗,聽日任何一區都可以發生。呢種襲擊,講到明就係恐怖襲擊,目的就係挑起仇恨,令到市民日常活在恐怖氣氛之中。但係有一樣嘢要清楚:攻擊恐怖分子,係武裝部隊嘅工作。作為平民百姓,我哋嘅反擊就係要 生-活-如-常。
超過百年歷史嘅波士頓馬拉松受到恐怖襲擊,造成多人死傷。之後一年既馬拉松,終點線分毫不變,民眾一如過往夾道歡呼支持。已經復原嘅跑手再一次踏上跑道完成比賽。呢一切,都係民眾嘅反抗:Boston Strong,每一個人擦乾眼淚包紮傷口之後,大家堅如磐石,半步不讓,生活如常,絕不會被恐怖襲擊所動搖。
所以今次元朗遊行,係要清楚表明,我哋絕對唔會屈服喺恐怖襲擊之下。我哋針對嘅係施襲嘅兇徒,而過往幾日起底已經好清楚,呢啲人全部都係流氓同埋爛仔。 呢啲人 絕-不-等-同 元朗嘅市民同原居民。今次聲討之餘,最重要係同元朗嘅市民站在同一陣線,開心玩樂,食飯買嘢,享受生活。我哋以往遍地開花嘅光復遊行,係趕走上水嘅水貨客,趕走屯門嘅大媽艷舞,今次係要同元朗市民一齊還原元朗嘅美好,同時唾棄向普通市民施襲嘅恐怖分子,清楚明確。
大家入到元朗,要清楚俾元朗嘅居民知道,反送中抗爭咁耐,幾多萬人上街遊行,我哋冇傷害過任何市民,冇襲擊過任何商舖,清清白白仁義兩全,點可能會出現去襲擊人哋嘅村落或者祠堂呢種咁無厘頭嘅行為?
呢一度我必須要指出一個重要嘅歧點:即使次次遊行都話有鬼,但係今次係好明顯有人希望喺元朗嘅遊行裏面會出事,藉著混亂去挽救自己。
上次以白衣為記既恐怖分子無差別襲擊市民,佢地既樣貌係眾多既攝錄影片段之中被清楚記低。警察即使一時之間未有行動,呢啲人心裏面都係惶惶不可終日。 呢個時候雖然有人嘗試將上星期日嘅襲擊講做「保家衛村」嘅防衛舉動,但係打得咁過火,係人都當呢啲係砌詞藉口。所以今次一早有人散播「入村拆祠堂」呢類荒謬嘅消息,就係為咗希望今次元朗遊行入面出現類似嘅情況,就可以將佢哋上星期日嘅暴行合理化。
而當中係呢件事上面搖旗吶喊得最大聲,就係立法會議員 何-君-堯。
我哋首先睇返上星期日恐怖襲擊之後,港台節目《視點31》上面,何君堯莫名其妙咁不停聲稱朱凱廸既支持者搞光復行動要入村拆人祠堂。大家睇佢嘅動作似係歇斯底里,但係其實佢就係需要咁樣嘅sound bite ,等本地共媒用呢個畫面去大做文章。大家一定要清楚入村拆祠堂呢種講法以前係未出現過,何君堯係首先提出(正如梁振英搞港獨),令到呢個流言變成似層層,逼使鄉議會同警察都要對其回應,從而進一步增加呢件事嘅可信性。 然後何君堯又再神神地自己做live,又以黑社會口吻話「一條生路一條活路」拉朱凱廸落水;明眼人都睇到,如果遊行當日有人著住黑衫入村稍為生事,成件事嘅風向就會畀佢哋扭轉,朱凱廸就會受到波及。
今次元朗恐怖襲擊,何君堯同恐怖分子握手言歡嘅畫面路人皆見,事後建制派同何君堯割席,何君堯係出屎橋結果推咗自己落屎坑。恐怖襲擊之後第二日何君堯父母墳頭被毀,就似係揭露更多難以告人嘅內情。今次何君堯令到元朗及屯門鄉紳灰頭土臉,佢統戰鄉紳嘅價值已經大大降低,如果何君堯再失落立法會議員資格,到時西環唔會再係佢靠山,所有瞄準佢嘅事情都唔會再有所顧忌,佢就死都唔得掂。所以而家何君堯發曬窮惡,係都要同區既主要對手朱凱廸攬炒,可見佢係已經死無退路。
所以今次遊行嘅目標係向恐怖襲擊企硬。同時希望大家唔好畀任何人有機會喺村內生事,然後等任何相關人等有機會由元朗恐怖襲擊嘅罪行之中開脫!
大家今次盡量唔好接近村落,唔需要一定著黑衫,多啲留喺元朗市區消費,食完飯唔好等入黑,盡快散場。流動如水,大家一早散曬就冇機會畀人生事,就更加唔需要擔心要還拖。戰場唔需要一定喺元朗,喺大格局睇,將建制固有嘅力量打散就已經係勝仗。
文末附上元朗簡易地圖,尊重村落,唔好特別打搞。希望大家入到元朗多多開心消費。不過部分店家背景可疑,就可免則免。另外如果遇到突發情況亦附上一系列可以躲避嘅地方。記住動若流水,平安黎平安散就係勝利。
大家加油!
Part 1 背景可疑店鋪,避免消費:
1. 元朗西鐵站對出西鐵燒烤樂園
2. 金禾遊戲機中心
3. 新太陽桌球會
4. 百味軒 餐廳
5. 喜洋洋點心專門店
Part 2 7.27 元朗遊行撤退方法。
1.元朗市中心撤退
一.無封大馬路
往天水圍:輕鐵761p(天耀站)/輕鐵轉西鐵/巴士b1/269d/276p(大馬路沿路都有站,聚星樓落)
往荃灣:68m
往旺角:268x
往上水:276/276P
往沙田:269D
往東涌:E34B
二.封大馬路
往天水圍:輕鐵/輕鐵轉西鐵/行去安寧路或安樂路或朗屏總站搭k73
往屯門:輕鐵/輕鐵轉西鐵
2.朗屏撤退
往天水圍:k73
往青衣:68a(朗屏邨總站/屯公轉車站/荃灣/青衣)
往佐敦/尖沙咀/紅磡:268b
往黃大仙/九龍灣/觀塘:268c
往其他地方:西鐵😂
3.到達天水圍撤退
❌269D(往瀝源)/276P(往上水)因有機會經元朗
❌B1,去福田口岸
❌鐵巴K73(元朗西總站)、K74(唔使理)只去元朗
❌B2/B2P,直接去深圳灣
⭕️天祐苑
(搭西鐵(往紅磡方向車頭2號門)
到月台一落扶手電梯 最近就係exit d 天橋 行斜路落去 直行就係巴士站)
- 九巴69m 經荃灣 ,終點葵芳站
- 69x 經美孚、長沙灣、深水埗、旺角、佐敦,終點西九龍高鐵
- 269B 經西九高鐵站、尖沙咀,終點紅磡
- 269C 經黃大仙、鑽石山、彩虹、九龍灣,終點觀塘
- 276a 上水站
- 城巴 969 西隧去港島,上環至銅鑼灣
- 龍運 E34A ,東涌及機場
⭕️天慈
(k73 「天耀邨耀豐樓」站落車 過對面馬路的巴士站)
- 九巴265B 經美孚、長沙灣、深水埗、旺角、奧運站,終點柏景灣
- 269M 經荃灣、葵興、葵芳,終點荔景
- 276B 經落馬洲皇巴站,終點上水站
- 龍運 A37 ,直去機場,留意A車比較貴
4.往屯門方向撤退
一.到洪水橋站:
(輕鐵610/614/615)
-63x 往佐敦 經屯公轉車站/旺角 (要去洪福邨搭,sorry for唔識行)
-68a 往青衣 經屯公轉車站/荃灣 (行去輕鐵車尾巴士站 唔使過馬路 唔使入隧道)
二.到兆康站:
搭輕鐵(上面嗰三條線 落車要上一層)/西鐵(往紅磡車尾)
-261 往天平邨 經上水
Part 3 地區服務資訊
元朗屯門區
【元朗及天水圍區】
1. 宣道會元基堂
地址:元朗康樂路嘉好樓2樓 (正堂)
時間:1500 - 2130
用途:禱告休息,提供水及洗手間
義工支援:提供合適的交通資訊、傾談關心、代禱服侍
電話:24799138
2. 信義會元朗生命堂
地址:元朗安寧路115-137號 (副堂)
時間:1400 - 2100
用途:禱告休息,提供水及洗手間
電話:2478 6913
3. 基督教協基會元朗社會服務中心
地址:新界元朗水邊圍邨盈水樓平台206-209室
時間:1400 - 2200,會按需要延長開放時間
用途:休息,提供水、急救物資、食物
支援:社工提供元朗地區及情緒支援
電話: 24434853
4. 童軍知友社賽馬會朗屏青少年服務中心
地址:元朗朗屏邨賀屏樓平台216-225室
時間:1500 (27/7) – 0600 (28/7)
電話:24755441 / 82099021 (青少年外展/ 深宵外展)
5. 香港聖公會聖馬提亞綜合服務–賽馬會青年幹線
地址:新界元朗天水圍天龍路4號 (景湖居一、二座對面)
時間:1400 (27/7) – 0600 (28/7)
電話:24460738
6. 基督教香港信義會天水圍外展社會工作隊
地址:天水圍天瑞邨瑞輝樓地下
時間:1400 (27/7) – 0600 (28/7)
電話:24786913 / 98729969 (青少年外展/ 深宵外展)
【屯門區】
兆康西鐵站 (支援站)
位置:兆康西鐵站近巴士站果邊既空間(以前順豐速遞果邊)
時間:1600 (27/7) - 0030 (28/7)
用途:基本物資支援、地區休息站資訊
屯門西鐵站 (支援站)
位置:近屯門西鐵站與河田輕鐵站中間 連儂牆附近
時間:1600 (27/7) - 0030 (28/7)
用途:基本物資支援、地區休息站資訊
1. 屯門贖世主堂
地址:屯門鄉事會路二號
時間:1500 (27/7) – 0600 (28/7)
*將於27/7下午三時起明供聖體,為香港社會祈禱,直至早上六時(28/7)
用途:另開放地方予禱告休息,提供水及洗手間
電話:24596510
2. 信義會王賽明快樂家庭培育中心
地址:屯門兆康苑兆康商場2字樓
時間:1500 (27/7) – 0600 (28/7)
電話:24618099
【地區外展/ 深宵外展服務】
【元朗】
香港基督教服務處元朗區青少年外展工作隊
Tel: 90644064
童軍知友社賽馬會朗屏青少年服務中心 - 深宵外展服務
Tel: 82099021
【天水圍】
基督教香港信義會天水圍外展社會工作隊及深寓外展服務
Tel: 98729969
【屯門】
救世軍屯門深宵青少年外展服務
Tel: 60377780
以上資料由元朗義工提供,願大家平安。
(後記,本文波士頓一段受到文友蝦叔跑步 Uncle Shrimp Running 啟發,特此致謝)
連結:https://www.facebook.com/hasuk42195/posts/2368833173197317
磐 龍 3 格局 在 堅離地城:沈旭暉國際生活台 Simon's Glos World Facebook 的最佳解答
國際學海迷津 24:「習近平訪英行」的英國外交本位解讀
習近平國是訪問英國,建立「中英全球全面戰略夥伴關係」,西方媒體則大多以「金錢外交」形容,認為經濟疲弱的英國為了價值400億英鎊的不同經貿協議而「叩頭」。然而外交畢竟是英國強項,長遠戰略的規劃,不會單單在乎一時三刻的金錢。要了解倫敦的宏觀部署,必須從英國外交的特色談起,就此我們可參考英國外交學者 Jamie Gaskarth 兩年前出版的專著《英國外交政策:危機、衝突與挑戰》。Gaskarth認為,英國仍然是今天國際政治格局不可忽視的力量,在決策、目標、實施途徑三方面有如下特色。
外交決策過程方面,傳統學界對英國外交政策的制定模式通常有兩種解讀。一是「西敏寺模式」(Westminster Model),首相與內閣大臣組成執政核心,對外交政策的制定和實施擁有全面控制權,而外交政策從制定到實施的過程,遵循垂直命令傳遞,下級官員貫徹上級命令。二是「差異政體模式」(Differentiated Polity Model),這一論述不將英國政府視作制定外交政策的政體,而將內閣各部門視作互不相同的行政單元,而且和英國社會公眾、私人部門、乃至其他國家相對應的政府機關產生聯繫,因此在這網狀聯繫機制中,英國內閣的決策權與影響力被大大削弱。但根據Gaskarth的分析,當下英國外交政策的制定事實上是兩種模式的結合,又可稱為「非對稱權力模式」(Asymmetric Power Model):在處理傳統的國與國正式關係上,內閣依然是政策核心;但而在具體議題上(如貿易、人權),既有的跨部門、跨國網絡聯繫機制往往更有話語權。放在中英關係上,卡梅倫決定了大方向,貿易層面卻是英國企業的勢力範圍,關心人權的團體也依然能在習近平訪問中有一定角色,雖然不為最高層重視,卻足以對自己的受眾解畫。
那此刻英國對華政策的大方向,又是甚麼?Gaskarth認為,當代英國外交始終將「鞏固英國在全球的領導力」作為其核心目標,對領導力的追求還包括維持自己在全球的競爭力、擴大在國際事務中的話語權等,這一傳統,源自英國前首相邱吉爾的對於英國國際地位的論述。在邱吉爾看來,英國的領導地位應當體現在三個層面:英聯邦國家、英語世界、以及整合的歐洲,英國的國際地位認知和它作為一個島國的地緣位置緊密聯繫,它追求以「域外持份者」的身份,對國際社會發揮不可或缺的領導作用。
隨著國際格局的變化,英國的領導力無疑受到了衝擊,自貝利雅政府以來,英國對於其領導地位的解讀,也從「領袖」轉變成「核心」:一方面,英國有著作為歐洲國家的歷史認同,亦是歐盟成員國;另一方面,英美之間維持著特殊的戰略聯盟,英國正是作為美國和歐洲的樞紐,在跨大西洋國際事務中發揮著獨特的協調作用。但這地位不是偶然得來的:二戰結束後,大英帝國解體,美國成為超級大國和國際經濟最高掌舵人,法國戴高樂卻強烈不願英國進入歐洲核心,英國外交面臨關鍵時刻。英國的戰略是承認帝國解體的事實,但全力維持倫敦的國際金融中心地位,倫敦因為和華府結盟,成為美元離岸中心,才得以在歐美間扮演關鍵角色。當下中國崛起,英國明白政治上、意識形態上無需和中國有共同語言,但經濟上卻需要融入中國體系。
英國「英屬香港化」
為了將這遠景轉化為具體的政策實踐,儘管英國在經濟體量上不再是首屈一指,但仍通過與各國廣泛的經貿合作,維持著自身經濟穩定和增長。在此基礎上,英國往往利用自身與全球經濟的緊密聯繫作為與其他國家談判的籌碼,運用靈活的經濟制裁手段參與國際事務,又或在各大國際政府間組織中積極發聲,通過經濟外交維持其國際影響力。面對中國崛起,英國希望倫敦能成為全球最大人民幣離岸中心,一如當年融入美元體系,那時候倫敦同時具備美元、歐元、人民幣的同一位置,在21世紀的地位才穩如磐石,這才是英國最高規格接待習近平的原因,也是英國月前不顧美國反彈,在歐洲國家當中率先加入亞投行的部署。事實上,倫敦這定位,是正面和香港的人民幣離岸中心競爭的,此刻規模當然不能相提並論,但十年後,幾乎肯定取代香港這個最後的賣點。當香港急速「中國化」,英國卻是迅速「英屬香港化」,此乃何其諷刺。
硬實力以外,英國外交實踐中越發強調的是軟實力的擴張,「道德領導力」、「文化影響力」,都是英國軟實力外交著重凸顯的內容。在國際層面,通過積極參與全球性或地域性國際組織,英國不斷向外界強調其對全球治理的貢獻,尤其致力於推動國際秩序和國際組織朝著更反映普世價值的方向發展。在國家層面,英國強調「國家責任」,在人權問題、對外援助、核不擴散等事務上積極表態,試圖塑造英國作為「負責任大國」的形象;這方面,無可避免地會隨著和北京走得更近,而受到制約。
但在社會文化層面,英國軟實力卻可以通過和中國整合有所增長:習近平訪英團的一大特色,就是這位中國元首完全接受了英式文化,對女王行英式禮儀、在莊園會談、食炸魚薯條、嘉許英式足球,處處反映了中國人對英國文化圖騰的深層認同,英國的大龍鳳不止是給對方的面子,也是自我貼金。英國只要繼續通過各種政府與非政府機構,在海外進行關於國家形象與民族文化的宣傳,將英國的文化和民族特點塑造為「包容、自由、開放」,而且得到崛起後的中國背書,依然能增強英國在國際社會的吸引力。由是觀之,將英國接待習近平一行簡單形容為「叩頭」,未免短視了。
小詞典:Jamie Gaskarth
英國Plymouth大學國際關係副教授,Exeter大學博士畢業,專研當代英國外交,定期於BBC等媒體分析國際關係,主張英國在21世紀依然有能力擔任大國角色,而不認為任何單一理論或意識形態能主導英國外交。
沈旭暉 信報財經新聞 2015年10月26日
延伸閱讀:英國全國分權外交後遺症
https://www.facebook.com/…/a.7013360665672…/830979170269568/