關於 6ตุลาคม2549 ，我們在網路上蒐集到這些相關的討論、資訊與評價

“10 ธันวา : ความรู้ความเข้าใจรัฐธรรมนูญ”

ประเทศไทยหลังจากการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก “ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์” มาเป็น “ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญ”

รัฐธรรมนูญ ฉบับแรกของไทย มีชื่อว่า "พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475" จากนั้น ก็ได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญมา 20 ฉบับ ตามลำดับ ดังนี้

1. พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 (27 มิถุยายน - 10 ธันวาคม 2475)

2. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม (ไทย) พุทธศักราช 2475 (10 ธันวาคม 2475 - 9 พฤษภาคม 2489) ถูกยกเลิกเพราะล้าสมัย

3. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 (9 พฤษภาคม 2489 - 8 พฤศจิกายน 2490) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

4. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490 รัฐธรรมนูญตุ่มแดง หรือ รัฐธรรมนูญใต้ตุ่ม (9 พฤศจิกายน 2490 - 23 มีนาคม 2492)

5. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 (23 มีนาคม 2492 - 29 พฤศจิกายน 2494) ถูกยกเลิกการรัฐประหาร

6. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495 (8 มีนาคม 2495 - 20 ตุลาคม 2501) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

7. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502 (28 มกราคม 2502 - 20 มิถุนายน 2511)

8. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511 (20 มิถุนายน 2511 - 17 พฤศจิกายน 2514) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

9. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515 (25 ธันวาคม 2515 - 7 ตุลาคม 2517)

10. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 (7 ตุลาคม 2517 - 6 ตุลาคม 2519) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

11. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519 (22 ตุลาคม 2519 - 20 ตุลาคม 2520)

12. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520 (9 พฤศจิกายน 2520 - 22 ธันวาคม 2521)

13. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 (22 ธันวาคม 2521 - 23 กุมภาพันธ์ 2534) ถูกยกเลิกการรัฐประหาร

14. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534 (1 มีนาคม - 9 ตุลาคม 2534)

15. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 (9 ธันวาคม 2534 - 11 ตุลาคม 2540) ถูกยกเลิกหลังตรารัฐธรรมนูญฉบับประชาชน

16. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ฉบับประชาชน (11 ตุลาคม 2540 - 19 กันยายน 2549) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

17. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2549 (1 ตุลาคม 2549 - 24 สิงหาคม 2550)

18. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 (24 สิงหาคม 2550 - 22 พฤษภาคม 2557) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

19. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 (22 กรกฎาคม 2557 - 6 เมษายน 2560)

20. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 (6 เมษายน 2560 - ปัจจุบัน)

ความรู้ความเข้าใจในตัวรัฐธรรมนูญ

ในอดีต มีประชาชนในสมัยพ่อเฒ่า เมื่อ 87 ปี ที่แล้ว พ่อเฒ่าเล่าว่า ประชาชนในสมัยนั้นเข้าใจว่า วันที่ 10 ธันวา ที่มีการเฉลิมฉลองวันรัฐธรรมนูญนั้น คือ การเลี้ยงฉลองวันเกิด ลูกชาย พระยาพหลพยุหเสนา ที่ ชื่อ รัฐธรรมนูญ แสดงให้เห็นถึงการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475 ให้มีรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุด และให้มีรัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 2 ฉบับถาวร ประกาศใช้ วันที่ 10 ธันวาคม 2475 ถือ เป็น “วันรัฐธรรมนูญ” ของประเทศไทย นั้นไม่มีความเข้าใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตยเลย
และจนมาถึงวันนี้ปัจจุบัน 87 ปี ความรู้ความเข้าใจในระบอบประชาธิปไตยก็ยังชนบท (ล้าหลัง) อยู่ “รัฐบาลที่เปลี่ยนเสื้อผ่านทางรัฐธรรมนูญ 2560 จาก คสช. มาเป็นรัฐบาลพลเรือน น่าจะรู้ดีครับ”

“10 ธันวา : ความรู้ความเข้าใจรัฐธรรมนูญ”

ประเทศไทยหลังจากการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองจาก “ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์” มาเป็น “ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญ”

รัฐธรรมนูญ ฉบับแรกของไทย มีชื่อว่า "พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475" จากนั้น ก็ได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญมา 20 ฉบับ ตามลำดับ ดังนี้

1. พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 (27 มิถุยายน - 10 ธันวาคม 2475)

2. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม (ไทย) พุทธศักราช 2475 (10 ธันวาคม 2475 - 9 พฤษภาคม 2489) ถูกยกเลิกเพราะล้าสมัย

3. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 (9 พฤษภาคม 2489 - 8 พฤศจิกายน 2490) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

4. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490 รัฐธรรมนูญตุ่มแดง หรือ รัฐธรรมนูญใต้ตุ่ม (9 พฤศจิกายน 2490 - 23 มีนาคม 2492)

5. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 (23 มีนาคม 2492 - 29 พฤศจิกายน 2494) ถูกยกเลิกการรัฐประหาร

6. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495 (8 มีนาคม 2495 - 20 ตุลาคม 2501) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

7. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502 (28 มกราคม 2502 - 20 มิถุนายน 2511)

8. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511 (20 มิถุนายน 2511 - 17 พฤศจิกายน 2514) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

9. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515 (25 ธันวาคม 2515 - 7 ตุลาคม 2517)

10. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 (7 ตุลาคม 2517 - 6 ตุลาคม 2519) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

11. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519 (22 ตุลาคม 2519 - 20 ตุลาคม 2520)

12. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520 (9 พฤศจิกายน 2520 - 22 ธันวาคม 2521)

13. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 (22 ธันวาคม 2521 - 23 กุมภาพันธ์ 2534) ถูกยกเลิกการรัฐประหาร

14. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534 (1 มีนาคม - 9 ตุลาคม 2534)

15. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 (9 ธันวาคม 2534 - 11 ตุลาคม 2540) ถูกยกเลิกหลังตรารัฐธรรมนูญฉบับประชาชน

16. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ฉบับประชาชน (11 ตุลาคม 2540 - 19 กันยายน 2549) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

17. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2549 (1 ตุลาคม 2549 - 24 สิงหาคม 2550)

18. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 (24 สิงหาคม 2550 - 22 พฤษภาคม 2557) ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหาร

19. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 (22 กรกฎาคม 2557 - 6 เมษายน 2560)

20. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 (6 เมษายน 2560 - ปัจจุบัน)

ความรู้ความเข้าใจในตัวรัฐธรรมนูญ

ในอดีต มีประชาชนในสมัยพ่อเฒ่า เมื่อ 87 ปี ที่แล้ว พ่อเฒ่าเล่าว่า ประชาชนในสมัยนั้นเข้าใจว่า วันที่ 10 ธันวา ที่มีการเฉลิมฉลองวันรัฐธรรมนูญนั้น คือ การเลี้ยงฉลองวันเกิด ลูกชาย พระยาพหลพยุหเสนา ที่ ชื่อ รัฐธรรมนูญ แสดงให้เห็นถึงการปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475 ให้มีรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุด และให้มีรัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 2 ฉบับถาวร ประกาศใช้ วันที่ 10 ธันวาคม 2475 ถือ เป็น “วันรัฐธรรมนูญ” ของประเทศไทย นั้นไม่มีความเข้าใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตยเลย และจนมาถึงวันนี้ปัจจุบัน 87 ปี ความรู้ความเข้าใจในระบอบประชาธิปไตยก็ยังชนบท (ล้าหลัง) อยู่
“รัฐบาลที่เปลี่ยนเสื้อผ่านทางรัฐธรรมนูญ 2560 จาก คสช. มาเป็นรัฐบาลพลเรือน น่าจะรู้ดีครับ”

"กฎอัยการศึกที่เกี่ยวเนื่องกับการรัฐประหาร"

รศ.สิทธิกร ศักดิ์แสง คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี

ความหมายของกฎอัยการศึก

กฎอัยการศึก (martial law) เป็นกฎหมายซึ่งได้ตราขึ้นไว้สำหรับประกาศใช้เมื่อมีเหตุจำเป็นเพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยในบ้านเมือง ซึ่งในเขตที่ประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก เจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารมีอำนาจหน้าที่เหนือเจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเรือนในส่วนที่เกี่ยวกับการยุทธ์ การระงับปราบปรามหรือการรักษาความสงบเรียบร้อย และศาลทหารมีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญาบางอย่างที่ประกาศระบุไว้แทนศาลพลเรือน

ลักษณะของกฎอัยการศึก
ในปัจจุบันประเทศไทยมีพระราชบัญญัติกฎอัยการศึกพุทธศักราช 2457 เป็นกฎหมายจำกัดสิทธิพลเมืองฉบับแรกๆ ของประเทศไทยได้ประกาศใช้ในสถานการณ์พิเศษ ที่จำแนกได้เป็น 3 ลักษณะ คือ
1.สถานการณ์พิเศษที่เกี่ยวเนื่องกับการจลาจลหรือสงคราม
2.สถานการณ์พิเศษที่เกี่ยวเนื่องกับการรัฐประหาร
3.สถานการณไม่สงบภายในราชอาณาจักร (เช่น สถานการณ์ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้
การประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก กฎอัยการศึกมักกำหนดเป็นการชั่วคราวเมื่อรัฐบาลหรือข้าราชการพลเรือนไม่อาจทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของรัฐ อาจจะประกาศใช้ในลักษณะ ดังนี้
1.การประกาศใช้พระราชบัญัติกฎอัยการศึกใช้ที่ใดที่หนึ่ง เช่น การประกาศในท้องที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เกี่ยวกับความมั่นคงของราชอาณาจักรไทยเป็นต้น การประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกในลักษณะนี้ ฝ่ายที่ดำเนินการไปต้องรายงานให้รัฐบาลทราบหลังจากดำเนินการประกาศใช้
2.การประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกทั่วทั้งประเทศ ซึ่งการประกาศใช้ทั้งประเทศส่วนมากจะใช้ควบคู่ไปกับการรัฐประหารล้มล้างรัฐบาลและฉีกรัฐธรรมนูญ ซึ่งถือว่าเป็นการยกเลิกรัฐธรรมนูญนอกวิถีทางรัฐธรรมนูญ กล่าวคือ เป็นการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกเต็มขั้น นายทหารยศสูงสุดจะยึด หรือได้รับแต่งตั้ง เป็นผู้ว่าการทหารหรือเป็นหัวหน้ารัฐบาลฉะนั้น จึงเป็นการถอดอำนาจทั้งหมดทั้งฝ่ายนิติบัญญัติ บริหารและตุลาการของรัฐบาล

การประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกที่เกี่ยวเนื่องกับการรัฐประหาร

เมื่อพิจารณาศึกษาจะพบว่า มีการประกาศกฎอัยการศึก ที่เกี่ยวเนื่องกับการรัฐประหารซึ่งถือว่าเป็นการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกเต็มขั้นมีทั้งสิ้น 8 ครั้ง ด้วยกัน ดังนี้
ครั้งที่ 1 เนื่องจากการก่อรัฐประหารภายใต้การนำของ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ประกาศใช้เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2500 เวลา 23.00 น. ใช้บังคับทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 74 ตอนที่ 76 ต่อมาประกาศยกเลิกจนครบทุกจังหวัด เมื่อวันที่ 10 มกราคม 2501
ครั้งที่ 2 เนื่องจากการก่อรัฐประหารโดย จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ประกาศใช้เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2501 เวลา 21.13 น. บังคับใช้ทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 75 ตอนที่ 81 ต่อมาประกาศยกเลิก 37 จังหวัด เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2514
ครั้งที่ 3 เนื่องจากการรัฐประหารโดย จอมพล ถนอม กิตติขจร ประกาศใช้เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2514 เวลา 20.11 น. ใช้บังคับทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 88 ตอนที่ 124 ต่อมาได้มีประกาศยกเลิก 41 จังหวัด เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2517 จนกระทั่งต่อมาในเวลาไล่ๆ กันก็ประกาศยกเลิกอีก 2 จังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 91 ตอนที่ 50
ครั้งที่ 4 เนื่องจากการรัฐประหารโดย พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ ประกาศใช้เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2519 เวลา 09.10 น. ใช้บังคับทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 93 ตอนที่ 120
ครั้งที่ 5 เนื่องจากการรัฐประหารโดย พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2520 เวลา 18.00 น. คงให้ใช้บังคับกฎอัยการศึกตามที่ประกาศเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2519 ต่อไป และต่อมาได้มีประกาศยกเลิก 30 จังหวัด เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2527 เวลา 06.00 น. ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 101 ตอนที่ 104
ครั้งที่ 6 เนื่องจากการรัฐประหารโดย พลเอก สุนทร คงสมพงษ์ หัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) ประกาศใช้เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2534 เวลา 11.30 น. ใช้บังคับทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 108 ตอนที่ 32 ต่อมาได้มีประกาศยกเลิก 52 จังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 108 ตอนที่ 77 และต่อมาได้ประกาศยกเลิกอีก 1 จังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 108 ตอนที่ 242 ก
ครั้งที่ 7 เนื่องจากการรัฐประหารโดย พลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน ประกาศใช้เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549 เวลา 21.05 น. ใช้บังคับทุกจังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 123 ตอนที่ 95 ก ต่อมาได้มีประกาศยกเลิก 35 จังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 124 ตอนที่ 7 ก และต่อมาได้มีประกาศยกเลิกอีก 27 จังหวัด แต่ประกาศใช้บังคับเพิ่มเติม 9 จังหวัด ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 125 ตอนที่ 5 ก
ครั้งที่ 8 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบก ได้ลงนามในประกาศกองทัพบก ฉบับที่ 1/2557 เรื่องการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก ประกาศใช้เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2557 เวลา 03.00น. เพื่อให้การรักษาความสงบเรียบร้อยเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และนำความสงบสุขกลับคืนสู่ประชาชนทุกกลุ่มทุกฝ่ายโดยเร็ว จึงอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 2 และมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พุทธศักราช 2457 ประกาศใช้กฎอัยการศึกทั่วราชอาณาจักร

ข้อสังเกตเกี่ยวกับการประกาศพระราชบัญญัติกฎอัยการศึกที่เกี่ยวเนื่องการรัฐประหาร
เมื่อพิจารณาศึกษาจะพบว่า ในจำนวน 7 ครั้ง คือ ครั้งที่ 1-7 จะต้องมีการรัฐประหารล้มล้างรัฐบาลเก่าฉีกรัฐธรรมนูญแล้วประกาศใช้กฎอัยการศึก แต่ในครั้งที่ 8 (ครั้งล่าสุด) นั้นได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกก่อนแล้วทำการรัฐประหาร นับว่าเป็นสิ่งใหม่ที่เกิดขึ้นในประเทศไทยในการประกาศพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก