10 SỰ THẬT THÚ VỊ VỀ CĂNG THẲNG
Căng thẳng không đáng sợ như chúng ta “tưởng”, nếu chúng ta thực sự hiểu về cơ chế hoạt động, nguyên nhân sâu xa và cách để ứng phó với nó. Dưới đây là 7 sự thật thú vị về căng thẳng mà TS. Lê Nguyên Phương đã chia sẻ trong Workshop thiện nguyện “Hỗ Trợ Mùa Dịch: Hoá Giải Căng Thẳng" ngày 25/7 vừa qua.
1. Căng thẳng là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để đáp ứng với một tình huống mới lạ có thực hay tưởng tượng. Biến cố ấy có thể không xảy ra với chúng ta nhưng ta tưởng tượng nó xảy ra và có phản ứng y như vậy, đây là điểm mấu chốt cần ghi nhớ. Tức là việc ta chỉ tưởng tượng, chỉ dự cảm nó sẽ xảy ra cũng đã có ảnh hưởng tới cơ thể. Nói theo Phật giáo, “những gì xảy ra trong tưởng” của chúng ta, “tưởng” này có thể là một ý tưởng, hoặc một hình ảnh tưởng tượng thì đều có thể tác động tới cơ thể của ta, y như nó xảy ra thực vậy.
2. Không phải ai cũng bị căng thẳng khi gặp phải những biến cố, nó còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Tính cách [Personality] của cá nhân: ảnh hưởng tới cách người đó suy nghĩ, đánh giá về hiện tượng mà họ xem là mối đe dọa hay không. Cùng 1 vấn đề mà người này thấy là bình thường, người kia thấy là mối đe dọa;
- Kỹ năng ứng phó của cá nhân với stress;
- Các nguồn lực hỗ trợ của cá nhân trong thời điểm xảy ra biến cố: thực phẩm, dinh dưỡng, gia đình thân thích, tài chính, không gian, thời gian bạn dành ra để thực hành một bài.
3. Theo APA (Hiệp Hội Tâm Lý Hoa Kỳ), có tới 3 loại căng thẳng tiêu cực [Distress]:
- Căng thẳng đột ngột [acute] xuất phát từ những đòi hỏi và áp lực của hồi tưởng quá khứ và dự đoán tương lai;
- Căng thẳng thường xuyên [episodic] xuất phát từ sự tích luỹ của căng thẳng đột ngột, tình huống xung đột;
- Căng thẳng mãn tính [chronic] xuất phát từ những tình huống không lối thoát vượt quá khả năng giải quyết vấn đề.
Với mỗi loại căng thẳng, chúng ta cần có các phương pháp xử lý, ứng phó khác nhau để có thể hoá giải chúng.
4. Không phải căng thẳng nào cũng là xấu. Trong Căng thẳng đột ngột [acute], có 2 dạng:
- Một dạng là căng thẳng tiêu cực, xảy ra nếu cơ thể và hệ thần kinh của chúng ta không thích ứng được với những yếu tố gây căng thẳng;
- Ngược lại, nếu thần kinh và nhận thức của chúng ta thích ứng được thì nó lại đem lại những cảm giác thú vị, hứng phấn, thoả mãn. Đó là căng thẳng tích cực [Eustress].
5. Ngoài những thông tin kiến thức trên, theo tổng hợp từ những câu hỏi được gửi về Workshop, có 6 lý do phổ biến khiến con người rơi vào căng thẳng mùa dịch bao gồm: sự lo sợ về bệnh tật, sự thay đổi về thói quen, sự bất định về tương lai, sự cô lập về xã hội, sự áp lực về gia đình, sự bất lực về bản thân.
6. Khi bạn có những biểu hiện dưới đây, có thể bạn đang bị căng thẳng:
- Cảm xúc: lo lắng, tê dại, bức xúc, bồn chồn, khó chịu, tức giận, sợ hãi,...;
- Cơ thể: Căng cơ, mệt mỏi, đau nhức, tức ngực, giảm sức đề kháng,...;
- Suy nghĩ: Giảm chú tâm, giảm tự tin, giảm khả năng giải quyết vấn đề, giảm khả năng ra quyết định, suy nghĩ bi quan tiêu cực,...;
- Hành vi: Tranh cãi, thu mình, ăn quá nhiều hoặc quá ít, mất ngủ hay ngủ nhiều, nghiện ngập,...
7. Căng thẳng kéo dài gây ra tác hại nghiêm trọng lên cả thể chất vào tâm lý:
- Rối loạn thể chất: đau nhức mãn tính, nghẽn mạch máu, đau bao tử, viêm nhiễm, tiểu đường, huyết áp cao;
- Rối loạn tâm lý: Rối loạn Lo Âu, rối loạn Trầm Cảm, Rối loạn Nhân Cách.
8. Căng thẳng có thể dẫn tới ảo giác [Stress Induced Hallucination]. Lời khuyên của TS. Lê Nguyên Phương là: khi bạn bị ảo giác khi quá căng thẳng, bạn đừng quá lo sợ, hãy tìm cách để giải quyết nó.
9. Ngáp có thể làm giảm căng thẳng tức thời. Có phải đôi khi bạn rất là mệt mỏi, nhưng bạn không thể ngủ được vì quá căng thẳng? Khi ngáp, các bạn có thể thấy nước mắt chúng ta chảy ra, miệng chúng ta ẩm ướt hơn, đôi khi mũi sụt sịt. Đó là khi hệ thần kinh đối giao cảm được kích hoạt, các chỗ tiết nước trong người sẽ hoạt động. Đó là 1 chỉ dấu rằng chúng ta đang thư giãn.
Ngáp là bệnh hay lây, khi thấy người khác ngáp, chúng ta có xu hướng sẽ ngáp theo. Bạn có thể nhờ người thân bạn bè giúp, hoặc có thể giả ngáp, cố gắng ngáp tới khi nào ngáp thật.
10. Thiền ảnh hưởng đến cơ thể theo cách hoàn toàn ngược lại với căng thẳng, bằng cách kích hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể. Nó phục hồi cơ thể về trạng thái bình tĩnh, giúp cơ thể tự sửa chữa và ngăn ngừa tổn thương từ các phản ứng sinh lý của cơ thể do căng thẳng gây ra.
Trên đây là những tổng hợp thú vị sau Workshop thiện nguyện đầu tiên với chủ đề “Hỗ Trợ Tâm Lý Mùa Dịch: Hóa Giải Căng Thẳng” của Tiến sĩ Lê Nguyên Phương. Chúc các bạn thân tâm an lạc để cùng nhau vượt qua đại dịch.
----
Tổng hợp và biên tập từ Workshop “Hỗ Trợ Tâm Lý Mùa Dịch: Hoá giải căng thẳng": Admin Hương Thảo trang Tiến sĩ Lê Nguyên Phương
Chương trình thiền tập trực tuyến [HEAL: Tự Thức] là một chương trình khoa học độc đáo kết hợp giữa kiến thức Tâm lý học và thiền tập trong Phật Giáo nhằm cung cấp cho người tham dự những lợi ích rõ rệt như: điều hòa cảm xúc và giảm thiểu căng thẳng, lo âu, dễ tập trung và cải thiện chất lượng giấc ngủ, thư giãn sâu, kết nối sâu sắc giữa cơ thể và tâm trí…., từ đó xây dựng cuộc sống bình an hạnh phúc. [HEAL: Tự Thức] 06 sẽ chính thức khai giảng vào ngày 16/8/2021. Để được hướng dẫn thiền tập một cách khoa học từ TS. Lê Nguyên Phương xin mời các bạn đăng ký tham gia khóa học tại link: https://tuthuc.minerva-edu.org/longchau
Để tiếp tục tìm hiểu thông tin, kiến thức và các bài viết khác về [HEAL:Tự thức], xin mời quý độc giả truy cập vào #healtuthuc
eustress 在 Eustress or Distress: An Empirical Study of ... - Mental Health 的推薦與評價
Eustress is literally the ”good stress” that associated with positive feelings and health benefits. Previous studies focused on general stress, where the ... ... <看更多>