Search
前幾天孩子們看完工作細胞動畫，
我問他們想要成為身體裡的什麼？
哥哥說⋯「白血球！」後來又改口「殺手T！」
果然從小到大就喜歡扮演英雄型、威猛式的角色。
那妳呢？妹妹～
嗯⋯啊⋯想了一會兒，
說：「我要當小老闆！」
小老闆？？！！ 我跟哥哥異口同聲⋯
「是血小板啦～妹妹～～～」哈哈哈哈哈😂😂😂
選了一張妹妹幼兒時期的照片，
她現在都不剪這種馬桶蓋頭了！
註：殺手T細胞的正式名稱是細胞毒性T細胞(Cytotoxic T cell)；正如其名，殺手T細胞的主要職責不是殺滅細菌而是攻擊並破壞（異常的）自體細胞
"ร่างกายของเราจะสร้างภูมิคุ้มกันโรคโควิด-19 ตามธรรมชาติได้หรือไม่? และจะมีภูมิคุ้มกันไปอีกนานแค่ไหน ?"
เชื้อไวรัส SARS-CoV-2 นั้นอยู่ในกลุ่มเบต้าโคโรน่าไวรัส (betacoronavirus) ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มของไวรัสที่ทำให้เราเป็นหวัดแบบฤดูกาล (ไม่ใช่ไข้หวัดใหญ่) และก็ทราบกันดีว่าภูมิคุ้มกันของร่างกายเราต่อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคหวัดนั้น มักจะมีอยู่ได้ไม่นาน
ขณะที่ภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อไวรัสซึ่งก่อให้เกิดโรคซาร์ส (Sars) และเมอร์ส (Mers) กลับพบว่าสามารถคงอยู่ได้นาน
แล้วตกลง ร่างกายของเราจะมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ได้นานหรือไม่ ?
- เวลามีเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายเรานั้น เซลล์ระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองด้วยการเข้าโจมตีเชื้อโรคนั้นเพื่อควบคุมการแพร่กระจายและลดความเสียหายที่เกิดขึ้น เซลล์ภูมิคุ้มกันที่ชื่อว่า ลิมโฟไซต์ (lymphocyte) ซึ่งมี 2 ชนิดคือ บีเซลล์ (B cell) และ ทีเซลล์ (T cell) จะช่วยกันทำงานในการต่อสู้กับการติดเชื้อ โดยมีความแตกต่างกันคือ บีเซลล์จะสร้างสารแอนตี้บอดี้ (antibody) มาทำให้เชื้อโรคนั้นเสียสภาพ ขณะที่ ทีเซลล์ ซึ่งแบ่งออกเป็นอีก 2 ชนิดคือ ไซโตท๊อกซิกทีเซลล์ (cytotoxic T cell) ซึ่งจะเข้าทำลายเชื้อไวรัสและเซลล์ร่างกายที่โดนเชื้อไวรัสนั้นเล่นงาน และ ทีเฮลเปอร์เซลล์ (T helper cell) ที่จะช่วยสนับสนุนการทำงานของทั้งบีเซลล์และไซโตท๊อกซิกทีเซลล์
- มีงานวิจัย (https://immunology.sciencemag.org/content/5/54/eabf3698) ที่แสดงให้เห็นว่า พวกเซลล์ภูมิคุ้มกันตามธรรมชาติเหล่านี้จะช่วยให้ร่างกายต่อสู้กับโรค COVID-19 และเมื่อเราหายจากการติดเชื้อแล้ว เซลล์เหล่านี้ก็จะลดน้อยหายไปเพื่อไม่ให้มันไปทำความเสียหายกับร่างกายของเรามากเกินไป
- แต่มีงานวิจัยใหม่ (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.11.01.362319v1) ที่บอกว่า เซลล์ภูมิคุ้มกันพวกนี้ยังคงอยู่ ไม่ได้หายไปเสียทั้งหมด แต่สามารถตรวจพบทีเซลล์ที่ยังทำงานได้อยู่ในตัวผู้ที่เคยติดโรคโควิด-19 แม้เวลาผ่านไปแล้วกว่า 6 เดือน ... อีกงานวิจัย (https://europepmc.org/article/med/33296701) ให้ผลคล้ายกันว่า ผู้ที่เคยป่วยเป็นโรคโควิด-19 และแม้จะมีอาการป่วยไม่มาก ก็ตรวจพบสารแอนติบอดี้ได้แม้ว่าหายติดเชื้อแล้วไป 6-9 เดือน และจะค่อยๆ ลดลงจนหายไปในที่สุด
- นั่นแปลว่า ภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ถูกกระตุ้นให้เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติจากการติดเชื้อ SARS-CoV-2 นั้น อยู่ในร่างกายเราต่อไปได้นานกว่าที่เคยคาดคิดกัน ... และนอกจากนี้ ร่างกายยังมีระบบภูมิคุ้มกันอีกแบบหนึ่งด้วย ที่น่าจะเป็นประโยชน์ต่อการสู้กับโรคโควิด-19 ด้วย คือ เมมโมรี่เซลล์ (memory cell)
- เซลล์ลิมโฟไซต์นั้น ปรกติแล้วจะต้องใช้เวลาในการเรียนรู้เพื่อที่จะระบุว่าอันตรายที่มันต้องไปจัดการนั้นคืออะไร และถ้ามันเรียนรู้สำเร็จแล้ว มันจะออกมาค้นหาและทำลายไวรัสได้อย่างรวดเร็ว พวกเซลล์ที่ถูกฝึกให้จัดการกับไวรัสแล้วนี้ จะมีส่วนหนึ่งที่เป็น "เมมโมรี่เซลล์" ซึ่งถูกเก็บเอาไว้ และจะถูกปล่อยออกมาทำงานอีกถ้าเกิดการติดเชื้อขึ้นอีกครั้ง ... เมมโมรีเซลล์นั้นเป็นเครื่องมืออันทรงพลังสำหรับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และจะอยู่ไปได้นานมาก เช่น พบว่า เมมโมรี่บีเซลล์ (memory B cell) หลังฉีดวัคซีนโรคฝีดาษนั้นอยู่ในร่างกายได้นานถึงอย่างน้อย 60 ปี
- มีหลักฐานใหม่ๆ ที่ระบุว่า ร่างกายผู้ที่เคยติดเชื้อนั้นยังคงมีเมมโมรีทีเซลล์ (memory T cell) อยู่นานถึง 6-9 เดือนหลังการติดเชื้อ (https://science.sciencemag.org/content/early/2021/01/06/science.abf4063) และอีกงานวิจัยที่ระบุว่าพบเมมโมรี่บีเซลล์ต่อโรคโควิด-19 ด้วย (https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.11.03.367391v1)
- นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยที่บอกว่าการที่เราเคยติดเชื้อโรคโควิดจะทำให้เรามีภูมิคุ้มกันป้องกันการติดเชื้อซ้ำได้อีก (https://www.journalofinfection.com/article/S0163-4453(20)30781-7/fulltext) ดังเช่น ในการระบาดระลอกที่สองที่เกิดกับประเทศสหราชอาณาจักรนั้น เหล่าบุคลากรทางการแพทย์ที่เคยได้ติดเชื้อมาก่อนแล้ว พบว่าเหมือนได้รับการป้องกันไว้ไม่ให้ติดเชื้อซ้ำโดยสมบูรณ์ หรือไม่ก็ติดเชื้อซ้ำแล้วแต่ไม่มีอาการป่วยใดๆ
#โดยสรุปแล้ว สารแอนตี้บอดี้ ที่เป็นภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งเกิดขึ้นโดยธรรมชาติจากการได้รับเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 นั้น ยังคงอยู่ในร่างกายได้นานกว่าที่เคยคาดกันไว้ และเหล่าเมมโมรี่เซลล์ภูมิคุ้มกันก็น่าจะช่วยให้เราติดเชื้อซ้ำได้ยากขึ้น หรือไม่ค่อยมีความรุนแรง และเมื่อรวมกับการฉีดวัคซีนแล้ว ก็น่าจะทำให้เรามั่นใจได้ว่าจะสามารถต่อสู้ควบคุมโรคโควิด-19 ได้
(ข้อมูลประกอบจาก https://www.gavi.org/vaccineswork/covid-19-immunity-how-long-does-it-last)
ภาพ จาก https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/41/Primary_immune_response_1.png
在臉書河道看到的一篇文章，發文的人翻譯了一則外國人的發文：
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10158846902129328&id=602809327
我有在外國人的發文底下留言，可惜不能在這個翻譯的人底下留言，所以我打在這邊。
首先 #疫苗 是什麼？這個google很容易，高中生物應該也有提過，疫苗的發展大約兩百年，前一百年只有不活化疫苗和減毒疫苗，後一百年才陸續研發了純化蛋白疫苗以及基因工程疫苗等等。
再來了解疫苗的分類：
#活疫苗 有不活化與減毒活疫苗、異質性活疫苗（例如牛痘）
#死疫苗 有死毒疫苗、死菌疫苗、次單位疫苗（細分 類毒素疫苗、基因工程重組蛋白疫苗、胜肽疫苗、基因轉殖植物性疫苗、基因型疫苗或抗基因型抗體）、多核苷或DNA疫苗、載體疫苗、標記疫苗、mRNA疫苗（近十年嶄新研究）。
（附上大學課本疫苗發展與實驗內頁比較圖)
基因疫苗自1992年首次在科學文獻報告至今，已經成為最熱門的疫苗研究新方向，目前包括傳染性疾病、癌症、過敏症與自體免疫性疾病，以廣泛進行基因疫苗的臨床前或臨床研究並獲得良好的結果。
發文的人顯然不懂疫苗有分活疫苗跟死疫苗，也不懂mRNA疫苗不等於活疫苗，應該也不懂免疫學。
這篇錯誤訊息蠻多的，可以參考國衛院的說明
https://forum.nhri.org.tw/covid19/j_translate/j2022/
當年大學學習時就知道了，疫苗的研發與應用的智慧，基因疫苗的作用原理與傳統疫苗不同。
傳統死毒疫苗或者重組蛋白疫苗，病毒抗原是由體外注射到人體，經由巨噬細胞等抗原呈現細胞（APC cell)吞噬後，被分解的抗原片段經MHC2（組織相容性複合體第二型）呈現給T cell。此種免疫反應是以引發輔助T cell，產生抗體為主的免疫反應。
而基因疫苗是在進入細胞後於細胞質表現抗原蛋白，這些內生性蛋白有部分會被酵素分解成蛋白片段，在內質網和MHC1結合以後呈現在細胞膜上，藉此和殺手T細胞表面受器結合，活化殺手T細胞，引發細胞毒殺作用。
基因疫苗也能引發MHC2抗體反應，因此基因疫苗可以同時引發抗體反應和殺手T細胞反應。
2018年發表的文獻指出mRNA疫苗的優點：
Over the past decade, major technological innovation and research investment have enabled mRNA to become a promising therapeutic tool in the fields of vaccine development and protein replacement therapy. The use of mRNA has several beneficial features over subunit, killed and live attenuated virus, as well as DNA-based vaccines. First, safety: as mRNA is a non-infectious, non-integrating platform, there is no potential risk of infection or insertional mutagenesis. Additionally, mRNA is degraded by normal cellular processes, and its in vivo half-life can be regulated through the use of various modifications and delivery methods. The inherent immunogenicity of the mRNA can be down-modulated to further increase the safety profile. Second, efficacy: various modifications make mRNA more stable and highly translatable. Efficient in vivo delivery can be achieved by formulating mRNA into carrier molecules, allowing rapid uptake and expression in the cytoplasm (reviewed in Refs 10,11). mRNA is the minimal genetic vector; therefore, anti-vector immunity is avoided, and mRNA vaccines can be administered repeatedly. Third, production: mRNA vaccines have the potential for rapid, inexpensive and scalable manufacturing, mainly owing to the high yields of in vitro transcription reactions.
1. 安全性，非感染性活體病毒，沒有潛在感染跟插入誘導基因改變的風險。
2. 穩定且可製成載體進入細胞質中，屬於最小的mRNA載體。（過往的基因疫苗都是需要plasmid DNA載體DNA，多一個步驟。）
3. 沒有抗載體的免疫反應，因此不用擔心anti-vector immunity。不會有過敏或者自體免疫產生。
4. 生產也很便利快速。
美國食品與藥物管理局特別針對基因疫苗的安全性、潛力與免疫能力制定相關規定，”Points to Consider on Plasmid DNA Vaccines for Preventive Infections Disease Indication”，作為研究基因疫苗時的參考指標。
相關文獻references:
1. Donnelly,J.J.,J.B. Ulmer, J.W. Shiver, and M.A. Liu. 1997. DNA vaccines. Annu. Rev. Immunol. 15:617-48.
2. Cytotoxic T-lymphocyte-, and helper T-lymphocyte-oriented DNA vaccination
Toshi Nagata et al. DNA Cell Biol. 2004 Feb.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15000749/
3. mRNA vaccines — a new era in vaccinology
https://www.nature.com/articles/nrd.2017.243
cytotoxic t cell 在 Cytotoxic T cells - Pinterest 的推薦與評價
Cytotoxic T cells T Cell, Mind Body Spirit, Anatomy And Physiology, Immune System ... Helper T cells | Immune system physiology | NCLEX-RN | Khan Academy. ... <看更多>